چرا زندگی گروهی؟

ckukar

New member
همه می دانیم که اسبها در طبیعت به شکل دسته هایی شامل یک نریان با حرمسرایی از مادیانها دیده می شوند اما چرا اینطور است؟کدام خصوصیات اسبها امکان زندگی گروهی را برای انها فراهم کرده است؟فواید زندگی در گروه برای اسبها چیست؟و چرا اسبها را به صورت دسته هایی ازنریان و حرمسرای مادیانها می بینیم؟ومثلا نه دسته ای از اسبهای تک همسر؟
جوابی که به چرایی انتخاب زندگی گروهی در اسبها می دهیم همانی است که در مورد سایر جانوران اجتماعی می گوییم.مثلا در مورد سمداران علفخوار می توان گفت:(حلقه ارتباطی عمده ای بین رژیم غذایی،سازمان اجتماعی و جثه برقرار است.در گونه های کوچک نیازهای متابولیکی به نسبت واحد وزن بیشتر است و نیازمند انتخاب قطعات کیفیتا بهتر غذا از قبیل سرشاخه ها و میوه های توت مانند می باشند.این نوع غذاها در جنگل موجود بوده و توزیع پراکنده دارند.لذا گونه های کوچک مجبور به زندگی انفرادیند.بهترین شیوه اجتناب از حیوانات شکارگر در جنگل ،مخفی شدن است.از انجا که ماده ها پخش و پراکنده اند نرها بایستی پراکنده باشندو لذا متداولترین سیستم جفتگیری ان است که جفت تواما یک قلمرو را استفاده کنند.بزرگترین گونه های سمدار علفخوار مانند اسب از غذاهای کیفیتا پایین با حجم زیاد استفاده می کنند و چرای انها در دشت چندان انتخابی نیست.حفاظت از این گونه منابع غذایی به صرفه نیست و این گونه ها به صورت گله و به دنبال علف تازه و باران حرکت میکنند.در این گونه گله های بزرگ برای قوی ترین نرها امکان ان وجود دارد که بسیاری از ماده ها را به صورت حرمسرای حفاظت شده و یا از طریق سلسله مراتب غالبیت در انحصار خود نگاه دارند.این گونه ها هنگام برخورد با حیوانات صیاد نمی توانند در دشت باز مخفی شوند لذا یا می گریزند یا برای ایمنی خود به گله پر جمعیت خویش اتکا می کنند.سمدارانی که از نظر جثه حد واسط بین این دو هستند نیز جنبه هایی از بوم شناسی و ساز مان اجتماعی بین این دو را به نمایش می گذارند.)همینطور که می دانیم اسبها در روند تکامل از موجوداتی با جثه کوچک ،غذای انتخابی و غنی و زندگی انفرادی در محیط جنگلی تبدیل شدند به جانورانی با جثه بزرگ غذای کم کیفیت با حجم زیاد و زندگی اجتماعی در علفزار.جثه و رژیم غذایی اسبها از خصوصیاتی بود که این سازمان اجتماعی را برای اسبها ممکن میکرد اما فواید زندگی در گروه برای اسبها چیست؟
تنها یکی از فواید زندگی اجتماعی این است که زندگی در گروه می تواند به فرد کمک کند تا از تبدیل شدن به یک وعده غذا اجتناب کند.این می تواند به چندین صورت اتفاق بیفتد:1- افزایش هوشیاری-2-ترقیق و پناهگیری-3-دفاع گروهی.1)افزایش هوشیاری:موفقیت بسیاری از صیادان بستگی به ناگهانی بودن عمل انها دارد.اگر در جریان حمله صیاد ،صید پیش از موقع هوشیار شود شانس موفقیت صیاد کاهش می یابد.اگر هر یک از افراد گروه هر چند گاه یکبار برای بررسی محیط نگاهی به اطراف بیندازد ،هر چه گروه بزرگتر باشد احتمال انکه با ظاهر شدن صیاد یکی از افراد گروه گوش به زنگ باشد زیادتر است.هر فرد ،در گروه ،در مقاسه با تنهایی سهم کوچکتری از وقت خویش را صرف نظر انداختن به اطراف می کند.بنابراین فرد در گروه با صرف وقت و انرژی کمتری هوشیاری بیشتری نسبت به صیادان دارد.2)ترقیق و پناهگیری :یعنی با زندگی در گروه شانس این که هر فرد در هر حمله صیاد خورده شود کاهش می یابد،زیرا صیاد در هر حمله موفق تنها می تواند بکی از افراد گروه را بکشد.حیوانات با زندگی در گروه می توانند تاثیر حمله موفقیت امیز صیاد را رقیق کنند و کاهش دهند زیرا احتمال زیاد دارد که یک فرد دیگر قربانی باشد.البته با بزرگ شدن دسته و اشکارگی بیشتر ان ،تعداد حمله ها به گروه افزایش می یابد اما حل شدن در گروه در مجموع به نفع حیوان است.علاوه بر این افرادی که در وسط گله قرار گرفته اند نسبت به افراد حاشیه امنیت بیشتری دارند.پس هر یک از افراد باید جایی را در مرکز دسته تدارک ببینند و در واقع در پس دیگران پناهگیری کنند.3)دفاع گروهی:در گروه صید صرفا یک قربانی منفعل در مقابل صیاد نیست بلکه می تواند به همراه دیگر افراد گروه در مقابل صیاد از خود دفاع کند.
زندگی در گروه می تواند احتمال یافتن غذا را نیز افزایش دهد.گونه هایی که از پهنه های بزرگ مواد غذا یی تغذیه می کنند اغلب زندگی گروهی دارند.برای این حیوانات مرحله محدود کننده در مورد غذا یافتن ان است،وقتی لکه یا پهنه غذا یافت شد رقابتی برسر غذا در نمی گیرد.
زندگی گروهی هزینه هایی نیز دارد مثل اشکارگی بیشتر در مقابل صیادان یعنی راحتتر دیده شدن توسط حیوانات گوشتخوار،و انتقال بیماری ها .اما فواید زندگی گروهی برای حیوانات اجتماعی به هزینه های ان می چربد.زندگی گروهی فواید و مضار بسیار دارد که برخی یا همه انها به یک گونه خاص مربوط می شود .کبوتر ها ،شترمرغها ،اسبها و زنجره ها لزوما به یک دلیل واحد گرد هم نمی ایند.
خلاصه این که زندگی گروهی دو امتیاز عمده دارد:یکی حفاظت در مقابل صیادان و دیگری افزایش احتمال یافتن غذا.
اسبها گروهی زندگی میکنند اما چرا حرمسرا؟در پستانداران فرزندان پیش از تولد مواد غذایی و گرمای مورد نیاز برای رشد و نمو را در رحم مادر دریافت می کنندو پس از تولد نیز از شیر مادر تغذیه میکنند .بنابراین وظایف والدینی چندانی برعهده جنس نر نمی ماند.در پستانداران در اغلب گونه هایی که زندگی گروهی دارند و ماده ها در یک جا جمع هستند این امکان فراهم است که یک نر چند ماده را به صورت حرمسرا در اختیار بگیرد.همان چیزی که در نریان می بینیم.که اگر زندگی اسبها گروهی نبود و ماده ها پراکنده می بودند نرها با وجود نداشتن وظایف والدینی تک همسر می بودند.

منبع: با کمی تغییر از کتاب مقدمه ای بر اکولوژی رفتار-تالیف کربز و دیویس-ترجمه عبدالحسین وهابزاده-انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد
 
بالا