امیر صادقی
Member
50 سال پیش آقای جک کیلبی از شرکت تگزاس اینسترومنت نخستین میکروچیپ را دنیا معرفی کرد.
تصویری که در بالا می بینید همان میکروچیپ است. امروز تاثیر این اختراع بر زندگی روزانه ما کاملا مشهود است از وسایل کوچک و بزرگ الکترونیکی گرفته تا میکروچیپ های بسیار کوچکی که برای ردیابی حیوانات در حال انقراض بر روی آنها نصب میشود.
شکی نیست که اختراع میکروچیپ انقلاب بزرگی در دنیای الکترونیک به وجود آورد.
میکروچیپ را به فارسی ریزتراشه مینامند و نام دیگر آن IC است. که مخففintegrated circuit است.
در 12 سپتامبر 1958 جک کیلبی موفق شد کار نخستین میکروچیپ را به صورت عملی نشان دهد. و به خاطر این موفقیت جایزه نوبل در رشته فیزیک به آقای کیلبی تعلق گرفت.
میکروچیپ - سیستم شناسایی الکترونیکی جانداران
با توجه به پيشرفت علوم در جهان ، سيستم هاي نوين جايگزين روشهاي قديمي و سنتي گرديده و راندمان و بهره وري نيز بهمان ميزان توسعه مي يابد. استفاده از طرح شناسايي دام به روش مرسوم در جهان نيز در پيشبرد اهداف ملي ، اجتماعي ، بهداشتي ، صنعتي و اقتصادي جايگاه خاص خود را در جوامع امروزي پيدا كرده است. جمعيت دامي كشور اعم از كوچك و بزرگ و صنايع وابسته ، نظير ديگر صنايع مطرح در جامعه ، نيازمند داشتن تجهيزات اتومكانيكي و رايانه اي است و با پيدايش سيستم هاي اتوماتيك و سيستم اطلاعاتي غير قابل تغيير و واقعي و مؤثر ، بتدريج شرايط و اوضاع مطلوبتري را در اين زمينه بوجود خواهد آورد. بطور مثال در حال حاضر روشهاي اطلاعاتي علمي ، شناسايي كامل و دقيق از اين جمعيت دامي مستلزم جمع آوري آمار ، پلاكهاي الصاقي ، خالكوبي و ثبت دستي با تفسيرهاي نظري و فردي است كه نشان داده است هميشه معايب فراواني را با درصدهاي بالايي از خطا و اشتباهات دارا بوده ، اينجا است كه سيستم هاي نوين كاربرد خود را نشان داده و معتبرترين سيستم در جهان ، استفاده از روش شناسايي الكترونيكي و تكنولوژي ريز تراشه ها ( ميكروچيپ ) معرفي گرديده است. اين فن آوري به كمك مديران و صاحبان صنايع و دام اعم از بخش دولتي و خصوصي آمده و كاملترين اطلاعات را از وضعيت جوامع دامي در اختيار آنان قرار مي دهند نظير آگاهي از منشاء بيماريها ، كنترل و ريشه كني بيماريها نظير شيوع جنون گاوي يا تب برفكي و كنترل ضايعات و تاثيرات بيماريها در جوامع انساني از مؤثرترين كمك بحساب مي آيد. بطور كلي با بهره از اين سيستم ، وضعيت دامها از زمان تولد تا انتهاي عمر جاندار مشخص و معلوم گشته و بسرعت قابل شناسايي و در نهايت امكان ابراز نظر و تفسير حقيقي و راستين ميسر خواهد بود. اين روش در كليه موجودات اعم از بزرگ و كوچك نظير اسب ، گاو ، گوسفند ، طيور، آبزيان ، حيوانات آزمايشگاهي ، حيوانات خانگي ، حيوانات باغ وحش و بالاخره طبيعت وحش نيز كاربرد دارد. اجراي اين طرح با استفاده از آخرين تكنولوژي ، نه تنها دست آورد جديدي در كشور محسوب مي گردد بلكه بعنوان اطلاعات پايه اي و مرجع ، در تحقق و ساماندهي اهداف مسئولين اجرايي كشور ، برنامه ريزان ، محققان ، توليدكنندگان و سرمايه گذاران نقش بسزايي را ايفا مي نمايد.
با پيدايش تكنولوژي شناسايي توسط فركانس راديويي ، سيستم هاي شناسايي قديمي نظير ثبت دستي , نشانه گذاري و باركدها منسوخ مي گردند. تصور كنيد كه وارد فروشگاهي شده و كالاي مورد نظر خود را از قفسه فروشگاه برداشته و بدون ايستادن و انتظار جهت پرداخت وجه كالا , براحتي از درب فروشگاه خارج ميشويد در اصل پس از خروج از فروشگاه بطور اتوماتيك وجه كالا از حساب بانكي شما كسر شده و از طرفي ديگر بطور اتوماتيك , كالاي خريداري شده از آمار فروشگاه كسر مي گردد . آري دقيقاً اين روش توسط تكنولوژي فركانس راديويي امكانپذير مي گردد . از كاربرد اين سيستم مي توان به صدها مورد اشاره نمود كه در حيطه جانداران , شناسايي توسط اين سيستم مزيتهاي برتري نسبت به ساير روشهاي شناسايي در بر خواهد داشت. شناسايي دقيق جانداران در هر منطقه و صنعتي به عنوان اساس و پايه اصول مديريتي مطرح مي گردد و با توجه به اين اطلاعات ، برنامه ريزي هاي اختصاصي اعمال مي گردد. در حال حاضر و در محدوده امور دام و دامپزشكي و انجمن هاي مختلف نظير حمايت از حيوانات فعاليت گسترده اي اعمال شده بطوريكه در سال 2001 ميلادي مطابق گزارش كميته بين المللي ثبت حيوانات از طريق آزمايشات اختصاصي بر روي اين سيستم , منجر به صدور و انتشار تائيديه هاي قانوني شده است. همچنين در سال ١٩٩٦ ميلادی سازمان غذا و داروی ايالت متحده آمريكا- FDA تائيديه استفاده از ميكروچيپ قابل تزريق را در جانداران صادر كرده و در همان سال نيز سازمان USDA استاندارد اختصاصی محل كاشت ميكروچيپ در هر جاندار را تعيين نمود. در سال ٢٠٠١ ميلادی نيز كميته بين المللی ثبت حيوانات پس از آزمايشات اختصاصی، تائيديه قانونی استفاده از اين سيستم را اعلام نمودند. همچنين ميكروچيپ ها تحت استاندارد های جهانی ٩٠٠١ ISO طراحی و ساخته می شوند. در ايران نيز در سال ١٣٨٢ سازمان دامپزشكی كشور پس از بررسی و مطالعه اين تكنولوژی، بر اساس طرح جامع آقای دكتر جليلزاده، تائيديه علمی و فنی را اعلام نمود.
میكروچیپ به اندازه یك دانه برنج بوده كه عاری از هر گونه منبع الكتریكی می باشد . میكروچیپ در زیر پوست جاندار كاشته می شود . بطوری كه این عمل كاشت نظیر واكسیناسیون بوده و بسیار ساده و بدون درد انجام می پذیرد . هر میكروچیپ دارای یك كد اختصاصی بوده كه در زمان ساخت توسط اشعه لیزر طراحی می گردد . این كدها غیر قابل تغییر و یا جایگزینی بوده و در تمام مراحل حیات جاندار به عنوان عامل دقیق شناسایی استفاده می شود . میكروچیپ در داخل محفظه شیشه ای كه قابلیت تطابق با بافت زنده موجود را دارد قرار می گیرد . این محفظه از ایجاد واكنش های ایمنی جاندار جلوگیری می نماید لذا میكروچیپ تا انتهای عمر جاندار در بدن بدون هیچ گونه عارضه ای باقی می ماند . دستگاه بازخوان ، میكروچیپ را توسط امواج رادیویی فعال نموده و امواج برگشتی به دستگاه ، كد اختصاصی میكروچیپ را تعیین می نماید.
اساس تكنولوژي
اساس سيستم شناسايي الكترونيكي ترووان شامل دو بخش اصلي ذيل و بانك اطلاعاتي مي باشد:
- ميكروچيپ
- دستگاه بازخوان
ميكروچيپ: جهت فرآيند شناسايي ، ميكروچيپ در محل خاصي از بدن موجود تعبيه ميشود بطوريكه اين ميكروچيپ عاري از باطري يا هر گونه منبع نيرو بوده و بطوري طراحي گرديده است كه در بافت زنده و حتي محيطهاي نامساعد محفوظ باقي مي ماند.
: هر میکروچیپ شامل اجزا زير مي باشد:
- ميكروچيپ
- آنتن فنري
- محفظه شيشه اي
ميكروچيپ ها حاوي اطلاعات از قبل طراحي شده بوده و عمر نامحدودي دارند. ميكروچيپ ها نياز به تعمير نداشته و داراي اشكال مختلف بوده و با توجه به نوع كاربرد آنها ، بطور اختصاصي طراحي و مورد بهره برداري قرار مي گيرند. آنتن فنري ميكروچيپ در اين سيستم به عنوان عامل دريافت و ارسال امواج راديويي از دستگاه باز خوان عمل مي نمايد . ميكروچيپ با امواج راديويي دريافتي ، فعال و اطلاعات ميكروچيپ را جهت ارسال آماده مي سازد . محفظه شيشه اي نيز قابليت تطابق با بافت زنده موجود را دارا مي باشد بنابراين بدون هيچگونه عارضه اي ميكروچيپ در درون موجود زنده باقي و محفوط مي ماند.
دستگاه بازخوان: دستگاه هاي بازخوان توسط آنتنهاي خود ، ميكروچيپ را به روش الكترومغناطيسي فعال نموده و بر اساس سيگنالهاي برگشتي از ميكروچيپ ، كد اختصاصي يا اطلاعات ثبت شده را بازخواني مي نمايند . اين عمل در فاصله زماني بسيار كوتاه انجام مي پذيرد. انواع دستگاههاي بازخوان اعم از ثابت و متحرك طراحي و ساخته شده اند كه با توجه به نوع كاربرد آنها مورد استفاده قرار مي گيرند.
در حال حاضر این سیستم به طور وسیعی در كشورهای مختلف جهان نظیر آمریكای شمالی ، آمریكای جنوبی ، اروپا ، آسیا ، استرالیا ، اقیانوسیه ، آفریقا و خاور میانه استفاده می شود .
ميكروچيپ عاری از باطری بوده و به منبع الكتريكی متصل نمی باشد . همچنين اجزاء ميكروچيپ قابليت تعويض و يا جداشدگی ندارد و طوری طراحی شده است كه تا انتهای عمر جاندار مورد استفاده قرار می گيرد و عمر نامحدود دارد .
ميكروچيپ بسيار ريز و دارای قابليت تطابق با بافت زنده جاندار می باشد بنابراين امكان ايجاد حساسيت و يا واكنشهای ايمنی وجود ندارد .
هنگامی كه عمل كاشت بدرستی انجام گرفت ، بافت زنده جاندار يك لايه نازك از بافت همبند را بدور ميكروچيپ ايجاد كرده و آن را در محل كاشت ثابت و محفوظ نگه می دارد و امكان حركت و تحرك ميكروچيپ در طول حيات جاندار وجود ندارد .
زمان كاشت ميكروچيپ بسته به نوع جاندار متفاوت می باشد به طور مثال در سگ و گربه بين ٥ تا ٨ هفتگی می باشد .
احتمال یافتن حیوانات گم شده ای که دارای میکروچیپ هستند بسیار بیشتر از حیواناتی است که فاقد آن هستند.
روش كاشت ميكروچيپ
ابتدا ميكروچيپ و سر سوزن داخل بسته استريل را تهيه و آماده نماييد . جهت اطمينان از صحت ميكروچيپ ، بدون باز نمودن بسته استريل ، كد آن را توسط دستگاه بازخواني نماييد. سپس بسته حاوي ميكروچيپ و سر سوزن استريل را باز كنيد. سر سوزن را به دستگاه كاشت متصل و آماده نماييد.
عمل كاشت ميكروچيپ نظير فرآيند واكسيناسيون نياز به ضدعفوني محل تزريق داشته بنابراين با توجه به نوع دام محل تزريق را ضدعفوني نماييد . همانطور که گفته شد محل تزريق در هر دام با توجه به استانداردهاي جهاني تعيين گرديده است به طور مثال در سگ ،گربه و دامهاي كوچك محل تزريق در ابتداي گردن ، در امتداد خط وسط ، بين دو كتف متمايل به سمت چپ تعيين شده است. پوست محل تزريق را توسط دو انگشت شست و نشانه گرفته و به سمت بالا كشيده و سر سوزن را مستقيماً به زير جلد وارد نموده و با فشار دسته وسيله كاشت ، ميكروچيپ وارد محل مذكور مي شود . سپس در همان راستا سر سوزن را خارج نماييد. جهت جلوگيري از عفونت ثانويه ، محل تزريق را مجدداً ضد عفوني نماييد جهت اطمینان از صحت عمل كاشت ، كد ميكروچيپ تزريقي را توسط دستگاه بازخوان مشخص نماييد.
با توجه به اهميت و كاربرد وسيعي كه روشهاي نوين دارند بنابراين منابع رسمي در جهان استانداردهاي اختصاصي را در كاربرد تكنولوژي هاي جديد تعيين و صادر مي نمايند كه در اين خصوص اتحاديه دامپزشكان اروپا نيز محل كاشت ميكروچيپ را در جانداران بشرح زير تعيين نموده اند:
۱- سگ و گربه و پستانداران کوچک
محل کاشت ميکروچيپ در اين نوع جانداران در ابتدای گردن ، در امتداد خط وسط و در بين دو کتف می باشد. در اين مورد بايستی سر سوزن حاوی ميکروچيپ را بطور کامل به زير پوست وارد نموده و سپس عمل کاشت انجام گيرد.
با توجه به سيستم تکنولوژی ، جهت رديابی ميکروچيپ ، دستگاه بازخوان را در چهار مسير طولی مختلف از اواسط گردن در امتداد کتف ها حرکت ميدهند به طوريکه در هر سمت جانبی بدن در دو مسير ، عمل بازخوانی صورت گيرد. در صورت عدم رديابی به روش فوق ، دستگاه بازخوان را در چهار مسير عرضی مختلف بر روی پشت بدن به صورت قوس ٩٠ درجه حرکت داده شود.
البته بايستی اين نکته را در نظر گرفت که حرکت دستگاه بازخوان در نزديکی بدن جاندار انجام پذيرد و يا به عبارتی در تماس با پوست و يا موی بدن باشد. همچنين در هنگام رديابی دگمه دستگاه را همواره به سمت پائين فشار و نگهداری شود تا زمانيکه سيگنال صوتی به معنای يافتن ميکروچيپ شنيده شود.
۲- اسبها
در اسبها عمل کاشت ميکروچيپ در ناحيه ميانی سمت چپ گردن در داخل رباط نوکالی بوده به صورتيکه ابتدا سر سوزن حاوی ميکروچيپ را به طور کامل وارد ناحيه نموده و سپس عمل کاشت انجام می پذيرد.
۳- دامهای پرورشی نظیر گاو گاومیش گوسفند و بز
عمل کاشت ميکروچيپ در زير پوست در ناحيه قسمت خارجی گوش سمت چپ انجام می گيرد.
۴- انواع گونه های مختلف پرندگان
عمل کاشت ميکروچيپ در پرندگان با وزن بيش از ١/٥ کيلوگرم و يا با پاهای طويل در زير پوست ناحيه قدامی اتصال گردن به بدن( شترمرغ ) در سمت چپ - در پرندگان کوچک با وزن کمتر از ١/٥ کيلوگرم در داخل عضله سينه ای انجام می گيرد.
۵- لاکپشتان
عمل کاشت ميکروچيپ در ناحيه اتصال لاک به بدن انجام می پذيرد. در گونه های با جثه بزرگتر سر سوزن را به طور کامل وارد ناحيه مذکور می شود. در گونه های با چثه کوچکتر و بچه ها تنها با وارد کردن ٣/٤ طول سر سوزن عمل کاشت انجام می گيرد.
۶- مارها
عمل کاشت ميکروچيپ داخل عضله در ناحيه گردن ، ٤-٦ سانتيمتری پشت سر انجام می گيرد. البته بايستی اين نکته را در نظر گرفت که سر سوزن را به طور موازی با سطح بدن وارد نمود.
۷- مارمولک ها
عمل کاشت ميکروچيپ درداخل عضله ضخيم در ابتدای دم انجام می گيرد. سر سوزن را بين دو فلس وارد می کنند.
۸- آبزیان
عمل کاشت ميکروچيپ در ماهيان با طول بيش از ٣٠ سانتيمتری در ابتدای ناحيه باله قدامی و در ماهيان با طول کمتر از ٣٠ سانتيمتری در داخل محوطه شکمی انجام می پذيرد.
۹- دوزیستان
عمل کاشت ميکروچيپ در ناحيه لمفاتيکی انجام می گيرد.
بانك اطلاعاتي
هنگامي كه در دهه 60 ميلادي مكانيزه نمودن سيستم هاي اطلاعاتي مطرح گرديد ، مهنديسين كامپيوتر تئوري‌هايي را مبني بر نگهداري و ذخيره اطلاعات در كامپيوتر ارائه كردند تا اطلاعاتي كه قبلاً روي كاغذ نگهداري مي شد , در كامپيوتر نيز به نحو مطلوبي ذخيره و مديريت شود. در آن زمان بود كه واژه (( بانك اطلاعات )) از اهميت چشم‌گيري برخوردار شد ، تا اينكه نظريه‌هاي اوليه راجع به بانك اطلاعات پس از اثبات به كار گرفته شدند. يك بانك اطلاعاتي ساده شامل مجموعه اي از اطلاعات بوده كه روي كاغذ سازماندهي مي شود. به عنوان مثال يك فايل بانك اطلاعاتي مورد استفاده در يك شركت و يا سازماني كه از روش سنتي بهره‌گيري مي‌كنند شامل مجموعه اي از فرمهاي كاغذي است كه داراي مكان‌هاي خالي جهت پر كردن اطلاعات مي‌باشند كه مكان‌هاي ذكر شده مي‌بايست از اطلاعاتي از قبيل كد پرسنلي , نام , نام خانوادگي , تاريخ تولد, آدرس و ..... پر شوند.يك بانك اطلاعاتي به مجموعه‌اي از اطلاعات سازمان يافته اطلاق ميشود كه هدف خاصي را دنبال كنند. بانك هاي اطلاعاتي بعنوان اساس هر تكنولوژي و سيستم هاي امروزي محسوب مي گردد .در واقع يك بانك اطلاعاتي مجموعه اي از داده هاي مرتبط و سازمان يافته مي باشد كه مي توان داده ها را آن بازيابي و استفاده نمود. در جهان الكترونيك امروزه ، نرم افزارهاي رايانه اي نقش مهمي در اين خصوص ايفا مي نمايند بطوريكه يك سيستم مديريت بانك اطلاعاتي توانايي ايجاد ، سازماندهي و مديريت داده هاي ذخيره سازي شده در بانك اطلاعاتي را پردازش ، بصورت مدون و در كمترين زمان و بيشترين كارايي در اختيار كاربران قرار مي دهد. با اجراي طرح شناسايي به روش ميكروچيپ , هر دام داراي كد اختصاصي شده و اين كد به همراه ساير اطلاعات دام در كارت شناسايي درج و وارد برنامه هاي نرم افزاري مربوط به بانك اطلاعاتي مي گردند بطوريكه بمحض شناسايي كد مربوطه دام توسط دستگاههاي بازخوان و ورود اين كد به برنامه بانك اطلاعاتي رايانه , كليه اطلاعات مربوط به دام پديدار مي گردد. اين برنامه بانك اطلاعاتي بطوري طراحي گرديده است كه كاربران مجاز بسته به نوع فعاليت خود, قادر به مشاهده اطلاعات به صورت شبانه روزي در هر نقطه از كشور از طريق سيستم اينترنت يا اينترانت مي باشند . در مراحل بعدي مراكز بانك اطلاعاتي به صورت مستمر اطلاعات جديد را دريافت و جايگزين اطلاعات قديمي مي نمايند.
لیست مراکز مجهزبه سیستم میکروچیپ گذاری اسب به تفکیک استانهای کشور:
آذربایجان شرقی - میکروچیپ گذاری اسب
کلینیک دامپزشکی سینا تبریز - خ ثقه الاسلام - سید حمزه - خ عارف - پلاک ١١١/١ ٥٢٥٨٢٧٠-٠٤١١
آذربایجان غربی - میکروچیپ گذاری اسب
دکتر امین اشرفی فرد ارومیه - خ مافی - خ ساحلی - ٢٠متری پرواز - کوچه چهارم - پلاک ٦٦ ٠٩١٤٩٣٥٧٦٣٢
اصفهان - میکروچیپ گذاری اسب
اداره کل دامپزشکی اصفهان اصفهان - اتوبان ذوب آهن - شهرک امیر حمزه ٧٨١٢٣٧٨-٠٣١١
تهران - میکروچیپ گذاری اسب
١ انجمن اسب خزر تهران - میدان هفت تیر - کوی مانی - پلاک ٢١ ٨٨٤٢٨٥٨٩ - ٠٢١
٢ انجمن اسب و فرهنگ تهران - میدان هفت تیر - نبش خیابان مانی - پلاک ٣٠ - طبقه اول ٠٩١٢١٣٩٤٧٠٨
٣ شرکت بیمه توسعه تهران - بزرگراه حقانی - چهار راه جهان کودک - پلاک ٤ ٨٨٨٨٧٠٢٠ - ٠٢١
٤ شرکت بیمه البرز تهران - زیر پل کریم خان - نبش خیابان سپهبد قرنی ٨٨٨٩١٨٦٧ - ٠٢١
٥ مرکز پرورش اسب خزر حمزوی محمد شهر - بلوار دشت بهشت - بن بست خیام - پلاک٧ ٦٢٠٣٦٢٦ - ٠٢٦١
٦ معاونت فنی فدارسیون سوارکاری تهران - تهرانپارس - اتوبان شهید دوران - روبروی تره بار پیروزی - جنب نیروی دریایی سپاه ٧٧٤٧٠٠٧٧ - ٠٢١
٧ مهندس فرامرز مهاجر تهران - شهرک غرب - فاز ٦ - خیابان گل افشان جنوبی مجتمع تجاری اداری گل افشان - طبقه چهارم - واحد ٥٠٥ ٨٨٠٨٤٥٧٩ - ٠٢١
٨ کلینیک دکتر نمازی کرج -
خراسان رضوی - میکروچیپ گذاری اسب
شرکت بیمه گران پارسا مشهد - بلوار احمد آباد - ابتدای خیابان قائم - سمت چپ - درب اول ٨٤٥٧٦٦٠-٠٥١١
خراسان شمالی - میکروچیپ گذاری اسب
معاونت امور دام بجنورد - سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی - امور دام ٢٢٥٩٨٢٣-٠٥٨٤
فارس - میکروچیپ گذاری اسب
کلینیک عفیف آباد شیراز - خیابان عفیف آباد - جنب بیمارستان دکتر میر ٦٢٦٢٣٣٥-٠٧١١
کرمانشاه- میکروچیپ گذاری اسب
کلینیک آریا کرمانشاه - الهیه - شهرک گلها - لاله یک - پلاک ٢٢ ٨٣٦٤٠٩٧-٠٨٣١
