امین سلطانی
Member
مطالعه و تشخيص علل كاهش وزن در اسب ها(بخش 2).
تشخيص علل كاهش وزن در اسبها
بعد از بررسي اجمالي علل كاهش وزن در اسبها ، در ادامه روند تشخيص و مراحل معاينات درمانگاهي و آزمايشگاهي را جهت رسيدن به عامل اصلي كاهش وزن حيوان در ميان عوامل متعدد ، مورد مطالعه قرار مي دهيم.
1. گرفتن تاريخچه
2. انجام معاينات فيزيكي
3. بكار گيري روشهاي تشخيصي تكميلي
..
گرفتن تاريخچه:
همانند مطالعه و بررسي اكثر موارد در مانگاهي ، در ارزيابي وضعيت اسبي كه با مساله كاهش وزن روبه روست اولين كار بدست آوردن تاريخچه كامل از بيمار است. ابتدا بايد به وضع ظاهري اسب توجه نمود سپس سعي در تشخيص اينكه حيوان به چه ميزان و با چه سرعتي وزن كم كرده است پرداخت. وقتي كه يقين حاصل شد كه اسب دچار عارضه كاهش وزن استبايد به نكاتي از تارخچه حيوان توجه كرد كه مي تواند در تشخيص عامل بيماري و همچنين در تشخيص تفريقي در بين دسته عواملي كه احتمالا وقوع انها از سايرين بيشتر است كمك نمايد.
..
سوالاتي كه بايد براي بدست اوردن سابقه اسب مبتلابه عارضه كاهش وزن پرسيده مي شود
1. آيا اسبها براي بدست اوردن غذا با همديگر رقابت دارند؟
2. آيا اسب ميتواند غذا بدست اورد؟( مثلا لنگش شديد باعث ناتواني در دسترسي به علوفه و چريدن مي شود)
3. آيا در شرايط نامناسب اب و هوايي سرپناه مناسبي براي حيوان وجود دارد؟
..
نوع استفاده از اسب
1. اسب به چه شدتي تمرين داده مي شود؟
2. وضعيت توليد مثلي حيوان چگونه است؟ (ابستن يا شيروار است)
..
تغيير در شرايط نگه داري
1. قبل از وقوع كاهش وزن آيا اسب شرور به گله اضافه شده است؟
2. آيا قبل از وقوع كاهش وزن افزايش در سطح تمرينات حيوان وجود داشته است؟
رژيم غذايي(نوع و كيفيت غذا)
1. برنامه غذايي چگونه است؟
2. كيفيت غذا در چه سطحي است؟
3. تركيب جيره از نظر مواد غذايي چگونه است؟
4. آيا تشخيص غذا دهنده به اسبها راجع به نوع و مقدار مورد نياز از هر قسم ماده غذايي اگاهي دارد؟
..
غذا خوردن
1. ايا حيوان در حين جويدن با مشكلي روبه روست؟
2. آيا در بلع اشكالي دارد؟
3. آيا كم اشتها يا بي اشتها است؟
مشكلات ديگر غير از كاهش وزن
- آيا اسب اسهال دارد؟
- آيا افزايش تعداد تنفس يا اختلال تنفسي دارد؟
- آيا دچار تكرر ادرار و تشنگي زياد است؟
- آيا دل درد دارد؟
..
غذاي دام بايد به نحو مطلوبي بازرسي و طرز تغذيه نيز مشاهده شود بنابر اين مزيتي كه دامپزشك سيار( دامپزشكي كه براي ويزيت بيمار به محل مي رود) دارد ان است كه امكان بازرسي وضعيت غذا ، طرز تغذيه كردن و محل استراحت دام مستقيما توسط دامپزشك وجود دارد. دامپزشك نبايد تصور نمايد كه دامدار راجع كيفيت بالاي علوفه اي و مواد دانه اي مطلع است و بايستي درخواست ازمايش غذايي دام را بنمايد.
در موارد خاصي كه بيش از يك اسب كاهش وزن نشان دهد تجزيه غذا و مطلع شدن از تركيبات غذا ( ويتامينها و املاح ) سودمند مي باشد و از اين طريق كمبودهاي موجود در محتواي انرژي ، پروتئين و مواد مغذي ضروري مي تواند مشخص شود.
..
دامپزشك بايد مشخص كند كه ايا قبل از وقوع كاهش وزن ، تغييري در شرايط نگه داري يا نوع استفاده از اسب وجود داشته است يا خير .اين تغييرات مي تواند شامل يك يا چند مورد از حالات زير شود.
1. افزايش سطح يا نوع تمرين
2. ورود اسب جديد به گله كه از سايرين قويتر باشد
3. شيروار شدن
4. استفاده از علوفه يا مواد دانه اي جديد
5. تغير محل نگهداري
..
بايستي از صاحب دام راجب هر گونه مساله ي غير عادي ديگري به غير از كاهش وزن سوال نمود اين حالت غير عادي ممكن است شامل اسهال، نوشيدن اب فراوان، افزايش فعاليت تنفسي يا سرعت در تنفس ، تب و يا دلدرد باشد اينگونه علايم باليني ممكن است نمايانگر يك بيماري اوليه از قبيل نارسايي كليوي (تكرر ادرار و تشنگي زياد) يا بيماري هاي عفوني التهابي (پنوموني ، بيماريهاي التهابي روده و يا آبسه هاي موجود در محوطه بطني باشد.
..
انجام معاينات فيزيكي:
مرحله بعدي در ارزيابي اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن ، معاينات فيزيكي است.
يك معاينه كامل بايد روي همه اسبهايي كه دچار لاغري شده اند انجام پذيرد زيرا چنين بيماراني ممكن است بيش از يك مشكل داشته باشند. هر نكته در تاريخچه كه به وجود يك بيماري اوليه اشاره كند بايد به هنگام معاينات فيزيكي مورد توجه دقيق قرار گيرد. مثلا داودار مشاهده كرده است كه اسب سرفه داشته يا به سختي تنفس مي كرده است آنگاه ارزيابي كامل دستگاه تنفس توصيه مي شود.
ملامسه از طريق ركتوميكي از روشهاي مهم معاينات فيزيكي بر روي حيوان است كه در عمل توش ركتال ممكن است در بعضي موارد توده هايي نظير ابسه ها يا تومورها در محوطه بطني لمس گردد.
ضخيم شدن جدار روده ، بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي مزانتريك ، چسبندگي هايي در ون محوطه شكمي مي تواند ملامسه شود همچنين مدفوع اسب نيز براي يافتن شواهدي دال بر وجود اسهال و يا وجود شن در ان مورد مشاهده عيني قرار گيرد.
شنيدن صداي قلب و بررسي پارامترهاي درمانگاهي همچون ادم ايجاد شده ، رنگ غشاءموكوسي ، زمان پرشدگي مويرگي، تعداد ضربان قلب و نظم و شدت ضربان، الكتروكارديوگرافي و اكوكارديوگرافي از جمله معاينات باليني مي باشند كه جهت رسيدن به تشخيص صحيح و مناسب توصيه مي شود.
گوش كردن به صداهاي دستگاه گوارش و تنفس جهت پي بردن به علت كاهش وزن در دام نيز توصيه مي شود .
يك نكته مهم در معاينه اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن اين است كه بايد تحليل عضلاني و از دادن چربي بدن به صورت موضعي يا منتشر را از يكديگر متمايز نمود زيرا دلايل تحليل رفتن عضلاني بويژه اگر به صورت موضعي باشد با دلايل كاهش وزن متفاوت است.
تحليل عضلاني به صورت موضعي در نتيجه كم شدن فعاليت عضله در يك موضع خاص ظاهر خواهد شد مثالي كه براي اين حالت مي توان اورد عدم تقارن عضلات سريني كه به هنگام مقايسه عضله متاثر شده با عضله قرينه اش در دطرف مقابل كه حالت طبيعي دارد اشكار مي گردد ...
..
تشخيص علل كاهش وزن در اسبها
بعد از بررسي اجمالي علل كاهش وزن در اسبها ، در ادامه روند تشخيص و مراحل معاينات درمانگاهي و آزمايشگاهي را جهت رسيدن به عامل اصلي كاهش وزن حيوان در ميان عوامل متعدد ، مورد مطالعه قرار مي دهيم.
1. گرفتن تاريخچه
2. انجام معاينات فيزيكي
3. بكار گيري روشهاي تشخيصي تكميلي
..
گرفتن تاريخچه:
همانند مطالعه و بررسي اكثر موارد در مانگاهي ، در ارزيابي وضعيت اسبي كه با مساله كاهش وزن روبه روست اولين كار بدست آوردن تاريخچه كامل از بيمار است. ابتدا بايد به وضع ظاهري اسب توجه نمود سپس سعي در تشخيص اينكه حيوان به چه ميزان و با چه سرعتي وزن كم كرده است پرداخت. وقتي كه يقين حاصل شد كه اسب دچار عارضه كاهش وزن استبايد به نكاتي از تارخچه حيوان توجه كرد كه مي تواند در تشخيص عامل بيماري و همچنين در تشخيص تفريقي در بين دسته عواملي كه احتمالا وقوع انها از سايرين بيشتر است كمك نمايد.
..
سوالاتي كه بايد براي بدست اوردن سابقه اسب مبتلابه عارضه كاهش وزن پرسيده مي شود
1. آيا اسبها براي بدست اوردن غذا با همديگر رقابت دارند؟
2. آيا اسب ميتواند غذا بدست اورد؟( مثلا لنگش شديد باعث ناتواني در دسترسي به علوفه و چريدن مي شود)
3. آيا در شرايط نامناسب اب و هوايي سرپناه مناسبي براي حيوان وجود دارد؟
..
نوع استفاده از اسب
1. اسب به چه شدتي تمرين داده مي شود؟
2. وضعيت توليد مثلي حيوان چگونه است؟ (ابستن يا شيروار است)
..
تغيير در شرايط نگه داري
1. قبل از وقوع كاهش وزن آيا اسب شرور به گله اضافه شده است؟
2. آيا قبل از وقوع كاهش وزن افزايش در سطح تمرينات حيوان وجود داشته است؟
رژيم غذايي(نوع و كيفيت غذا)
1. برنامه غذايي چگونه است؟
2. كيفيت غذا در چه سطحي است؟
3. تركيب جيره از نظر مواد غذايي چگونه است؟
4. آيا تشخيص غذا دهنده به اسبها راجع به نوع و مقدار مورد نياز از هر قسم ماده غذايي اگاهي دارد؟
..
غذا خوردن
1. ايا حيوان در حين جويدن با مشكلي روبه روست؟
2. آيا در بلع اشكالي دارد؟
3. آيا كم اشتها يا بي اشتها است؟
مشكلات ديگر غير از كاهش وزن
- آيا اسب اسهال دارد؟
- آيا افزايش تعداد تنفس يا اختلال تنفسي دارد؟
- آيا دچار تكرر ادرار و تشنگي زياد است؟
- آيا دل درد دارد؟
..
غذاي دام بايد به نحو مطلوبي بازرسي و طرز تغذيه نيز مشاهده شود بنابر اين مزيتي كه دامپزشك سيار( دامپزشكي كه براي ويزيت بيمار به محل مي رود) دارد ان است كه امكان بازرسي وضعيت غذا ، طرز تغذيه كردن و محل استراحت دام مستقيما توسط دامپزشك وجود دارد. دامپزشك نبايد تصور نمايد كه دامدار راجع كيفيت بالاي علوفه اي و مواد دانه اي مطلع است و بايستي درخواست ازمايش غذايي دام را بنمايد.
در موارد خاصي كه بيش از يك اسب كاهش وزن نشان دهد تجزيه غذا و مطلع شدن از تركيبات غذا ( ويتامينها و املاح ) سودمند مي باشد و از اين طريق كمبودهاي موجود در محتواي انرژي ، پروتئين و مواد مغذي ضروري مي تواند مشخص شود.
..
دامپزشك بايد مشخص كند كه ايا قبل از وقوع كاهش وزن ، تغييري در شرايط نگه داري يا نوع استفاده از اسب وجود داشته است يا خير .اين تغييرات مي تواند شامل يك يا چند مورد از حالات زير شود.
1. افزايش سطح يا نوع تمرين
2. ورود اسب جديد به گله كه از سايرين قويتر باشد
3. شيروار شدن
4. استفاده از علوفه يا مواد دانه اي جديد
5. تغير محل نگهداري
..
بايستي از صاحب دام راجب هر گونه مساله ي غير عادي ديگري به غير از كاهش وزن سوال نمود اين حالت غير عادي ممكن است شامل اسهال، نوشيدن اب فراوان، افزايش فعاليت تنفسي يا سرعت در تنفس ، تب و يا دلدرد باشد اينگونه علايم باليني ممكن است نمايانگر يك بيماري اوليه از قبيل نارسايي كليوي (تكرر ادرار و تشنگي زياد) يا بيماري هاي عفوني التهابي (پنوموني ، بيماريهاي التهابي روده و يا آبسه هاي موجود در محوطه بطني باشد.
..
انجام معاينات فيزيكي:
مرحله بعدي در ارزيابي اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن ، معاينات فيزيكي است.
يك معاينه كامل بايد روي همه اسبهايي كه دچار لاغري شده اند انجام پذيرد زيرا چنين بيماراني ممكن است بيش از يك مشكل داشته باشند. هر نكته در تاريخچه كه به وجود يك بيماري اوليه اشاره كند بايد به هنگام معاينات فيزيكي مورد توجه دقيق قرار گيرد. مثلا داودار مشاهده كرده است كه اسب سرفه داشته يا به سختي تنفس مي كرده است آنگاه ارزيابي كامل دستگاه تنفس توصيه مي شود.
ملامسه از طريق ركتوميكي از روشهاي مهم معاينات فيزيكي بر روي حيوان است كه در عمل توش ركتال ممكن است در بعضي موارد توده هايي نظير ابسه ها يا تومورها در محوطه بطني لمس گردد.
ضخيم شدن جدار روده ، بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي مزانتريك ، چسبندگي هايي در ون محوطه شكمي مي تواند ملامسه شود همچنين مدفوع اسب نيز براي يافتن شواهدي دال بر وجود اسهال و يا وجود شن در ان مورد مشاهده عيني قرار گيرد.
شنيدن صداي قلب و بررسي پارامترهاي درمانگاهي همچون ادم ايجاد شده ، رنگ غشاءموكوسي ، زمان پرشدگي مويرگي، تعداد ضربان قلب و نظم و شدت ضربان، الكتروكارديوگرافي و اكوكارديوگرافي از جمله معاينات باليني مي باشند كه جهت رسيدن به تشخيص صحيح و مناسب توصيه مي شود.
گوش كردن به صداهاي دستگاه گوارش و تنفس جهت پي بردن به علت كاهش وزن در دام نيز توصيه مي شود .
يك نكته مهم در معاينه اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن اين است كه بايد تحليل عضلاني و از دادن چربي بدن به صورت موضعي يا منتشر را از يكديگر متمايز نمود زيرا دلايل تحليل رفتن عضلاني بويژه اگر به صورت موضعي باشد با دلايل كاهش وزن متفاوت است.
تحليل عضلاني به صورت موضعي در نتيجه كم شدن فعاليت عضله در يك موضع خاص ظاهر خواهد شد مثالي كه براي اين حالت مي توان اورد عدم تقارن عضلات سريني كه به هنگام مقايسه عضله متاثر شده با عضله قرينه اش در دطرف مقابل كه حالت طبيعي دارد اشكار مي گردد ...
..