امین سلطانی
Member
هدف: شناخت ساختارهاي مورفولوژيك و ريزبيني پيش معده و معده اصلي اسبچه.
طرح: مطالعه توصيفي.
نمونه ها: 5 راس اسبچه خزر بالغ و سالم.
روش: پس از خون گيري دام ها و باز كردن محوطه شكمي ابتدا معده از نظر آناتوميك مورد بررسي قرار گرفته و سپس نمونه هاي بافتي تهيه گرديدند كه پس از تثبيت و تهيه مقاطع بافتي به طريق هماتوكسيلين - ائوزين رنگ آميزي شدند و توسط ميكروسكوپ نوري مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتايج: معده اسبچه خزر از سه ناحيه كاردياك، فوندوس و پيلوريك تشكيل شده است. پس از برش طولي بر روي معده در سطح داخلي آن دو قسمت كاملا متمايز از نظر رنگ و ساختار مخاطي مشاهده شد. بخش قدامي آن روشن و فاقد غدد بوده كه بخش غير غده اي يا پيش معده را تشكيل مي دهد و بخش خلفي آن كه تيره تر بوده و شامل غدد معدي مي باشد كه بخش غده اي معده را تشكيل مي دهد. در بين اين دو بخش يك چين مرزي (مارگوپليكاتوس) قرار گرفته است. اپي تليوم بخش غير غده اي از نوع سنگفرشي مطبق است و در آن سه ناحيه عميق، مياني و سطحي قابل تشخيص است. در پارين و زير مخاط اين بخش هيچگونه غددي مشاهده نشد، در حالي كه اپي تليوم بخش خلفي آن از نوع استوانه اي ساده مي باشد و در پارين مخاط غدد معدي فراواني وجود دارند كه در ناحيه زيرين پارين علاوه بر آن تعدادي غدد موكوسي نيز مشاهده مي شود.
نتيجه گيري: بخش قدامي را به واسطه عدم حضور غدد ترشحي معدي مي توان بعنوان پيش معده محسوب نمود كه در ساير تك سيمان نيز اين بخش مشاهده مي شود و داراي ساختاري مشابه مري و در ادامه آن مي باشد. با اينحال در پيش معده اسبچه خزر وجود سه ناحيه سلولي متمايز در اپي تليوم از وجوه تمايز معده اين حيوان از معده اسب مي باشد. همچنين در بخش خلفي يا غده اي معده نيز وجود سلول هاي استوانه اي با ترشحات موكوسي از پيش معده متمايز نموده كه علاوه بر آن حضور غدد موكوسي در عمق پارين از خصوصيات اين بخش از معده اسبچه خزر مي باشد كه اين ويژگي نيز در معده اسب مشاهده نمي گردد.
مرادي مسعود*,شيباني محمدتقي
* گروه علوم پايه دامپزشکي، دانشگاه تهران
طرح: مطالعه توصيفي.
نمونه ها: 5 راس اسبچه خزر بالغ و سالم.
روش: پس از خون گيري دام ها و باز كردن محوطه شكمي ابتدا معده از نظر آناتوميك مورد بررسي قرار گرفته و سپس نمونه هاي بافتي تهيه گرديدند كه پس از تثبيت و تهيه مقاطع بافتي به طريق هماتوكسيلين - ائوزين رنگ آميزي شدند و توسط ميكروسكوپ نوري مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتايج: معده اسبچه خزر از سه ناحيه كاردياك، فوندوس و پيلوريك تشكيل شده است. پس از برش طولي بر روي معده در سطح داخلي آن دو قسمت كاملا متمايز از نظر رنگ و ساختار مخاطي مشاهده شد. بخش قدامي آن روشن و فاقد غدد بوده كه بخش غير غده اي يا پيش معده را تشكيل مي دهد و بخش خلفي آن كه تيره تر بوده و شامل غدد معدي مي باشد كه بخش غده اي معده را تشكيل مي دهد. در بين اين دو بخش يك چين مرزي (مارگوپليكاتوس) قرار گرفته است. اپي تليوم بخش غير غده اي از نوع سنگفرشي مطبق است و در آن سه ناحيه عميق، مياني و سطحي قابل تشخيص است. در پارين و زير مخاط اين بخش هيچگونه غددي مشاهده نشد، در حالي كه اپي تليوم بخش خلفي آن از نوع استوانه اي ساده مي باشد و در پارين مخاط غدد معدي فراواني وجود دارند كه در ناحيه زيرين پارين علاوه بر آن تعدادي غدد موكوسي نيز مشاهده مي شود.
نتيجه گيري: بخش قدامي را به واسطه عدم حضور غدد ترشحي معدي مي توان بعنوان پيش معده محسوب نمود كه در ساير تك سيمان نيز اين بخش مشاهده مي شود و داراي ساختاري مشابه مري و در ادامه آن مي باشد. با اينحال در پيش معده اسبچه خزر وجود سه ناحيه سلولي متمايز در اپي تليوم از وجوه تمايز معده اين حيوان از معده اسب مي باشد. همچنين در بخش خلفي يا غده اي معده نيز وجود سلول هاي استوانه اي با ترشحات موكوسي از پيش معده متمايز نموده كه علاوه بر آن حضور غدد موكوسي در عمق پارين از خصوصيات اين بخش از معده اسبچه خزر مي باشد كه اين ويژگي نيز در معده اسب مشاهده نمي گردد.
مرادي مسعود*,شيباني محمدتقي
* گروه علوم پايه دامپزشکي، دانشگاه تهران