شهر کرمانشاه

شهر کِرمانشاه (به کردی کرماشان) مرکز استان کرمانشاه و نیز مرکز شهرستان کرمانشاه در این استان است.کرمانشاه هفتمین شهر بزرگ ایران پس از تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز است . جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران ۷۸۴٬۶۰۲ نفر بوده و از لحاظ آب و هوایی جزو مناطق معتدل کوهستانی قرار می‌گیرد.[۱] کرمانشاه در بخشی از منطقه بزرگ کرماشان واقع شده که بخشی از آن در کردستان عراق قرار دارد.از جمله شهرهای عمده کرمانشاه غربی میتوان به خانقین اشاره کرد

کرمانشاه که از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران است به دلیل قرارگیری در تقاطع دو محور شمال به جنوب و شرق به غرب و نیز همجواری با عراق و واقع شدن بر سر راه کربلا و بغداد از اهمیت بسیاری برخوردار است. سه رودخانهٔ قره سو، آبشوران و چم بشیر در کرمانشاه جریان دارند. در زمان سلجوقیان کرمانشاه مرکزمنطقه کردستان بود.

مردم این شهر به زبانهای کردی گویش‌های(کرمانشاهی، کلهری، جافی)فارسی گویش کرمانشاهی و لکی سخن می‎گویند.
کرمانشاه در دوران پیش از تاریخ
کرمانشاه از لحاظ بقایای سکونت‎های پیش از تاریخ یکی از مناطق بسیار غنی و مهم در ایران و غرب آسیا است. قدیمی‎ترین آثار سکونت بشر در کرمانشاه مربوط به پارینه سنگی قدیم است که شامل چند تبر دستی سنگی است که در منطقه گاکیه و غرب هرسین یافت شده‌است.این آثار دست‎کم حدود ۲۰۰ هزار سال قدمت دارند. آثار مهمی از دوران پارینه سنگی در غارهای کرمانشاه کشف شده‌است که مربوط به دوره‎های پارینه سنگی میانی، جدید و فراپارینه سنگی است. نخستین غاری که در ایران کاوش شد غار شکارچیان در بیستون کرمانشاه قرار دارد که تنها بقایای استخوانی انسان نئاندرتال در ایران در آن کشف شده‌است. آثار سکونت نئاندرتال‎ها همچنین در سایر غارهای بیستون چون غار مر تاریک و غار مر آفتاب کشف شده‌است. در غارهای شمال شهر کرمانشاه مثل قبه و دو اشکفت نیز ابزارهای سنگی این دوره یافت شده‌است.از دوره پارینه سنگی جدید و فراپارینه سنگی نیز آثاری در غارهای مرخریل و کولیان کشف شده‌است.
از کهنترین آثار سکونت روستانشینی اولیه در غرب آسیا چندین مکان در اطراف کرمانشاه قرار دارند که از میان آن‎ها می‎توان به گنج‎دره در غرب هرسین و سراب و آسیاب در شرق کرمانشاه اشاره کرد. گفتنی است که قدیمیترین مدارک اهلی کردن بز در تپه گنج دره شناسایی شده‌است که نتایج مطالعه آن اخیرا به وسیله پرفسور ملیندا زیدر در نشریه معتبر ساینس منتشر شد. در ضمن باید خاطر نشان ساخت که مردم و ساکنین این منطقه ماد‌های اصیلی هستند که در گذشته به طوایف آمادی ملقب بوده‌اند و طی سالیان زیاد با وجود اقوام دیگر به دلیل شرایط منطقه‌ای بکر مانده بودند.
ریشهٔ نام

کرمانشاه در متون کهن پهلوی منجمله کارنامه اردشیر بابکان که مهم ترین سند پهلوی جهان است به نام کردان شاه آورده شده است . کرمانشاه یا کردان شاه نامی است که بهرام چهارم ساسانی به روی آن گذاشته است

مردم اصیل شهر آن را «کرماشان» می خوانند.وبرخی معتقد هستند که به احتمال زیاد نام کرمانشاه برگرفته از واژه ی کرمانج و کرمانجان است که در گذشته در این منطقه زندگی می کرده اند.

لفظ قديمي و صحيح آن از ديدگاه مورخين كرماشان است . برخي ديگر مانند علي اشرف درويشان نويسنده كرمانشاهي معاصر بر نامهاي كرماچان يا كرماجان نيز عقيده دارند كه شهر رعيا معني میدهد

در دوران اسلامی این شهر را «قره میسین» می‌خوانده‌اند.

پس از انقلاب بهمن 57 , مجلس شورای اسلامی نام شهر را برای مدتی به «باختران» تغییر داد که مجدداً با اعتراض مردم به «کرمانشاه» تغییر داده شد..
 
بالا