ساز با نقش سر اسب

sohrab

Active member
ساز با سر اسب از آلات موسیقی زهی ملیت مغول است. تاریخ آن ساز دیرینه است و در اوائل قرن ۱۳ این ساز در بین مردم مغول رواج گسترده پیدا کرد و در نواحی مختلف اسم، شکل، کیفیت صوت و طرز نوازندگی آن متنوع بود .

ساز با نقشه سر اسب ،یک وسیله تقویت کننده صدا به شکل ذوزنقه دارد وروی بدنه ساز سر اسب حکاکی می‌شود.

این سرمنشا اسم این ساز می‌باشد. زه آن از چند ده دم موی اسب تهیه می‌شود و دو انتهای آن با سیم الیاف ابریشمی بسته می‌گردد. هنگام اصطکاک بین کمان دم موی اسب با زه دم موی اسب صوت بسیار شنیدنی ،شیرین و کلفتی ایجاد می‌شود که ازدیگر سازهای سیمی چینی و خارجی متمایز است.

ساز با نقشه سر اسب (ما تو چین) در ابتدا به علت ضعف حجم صوت فقط برای اجرا در چادرهای مغولی یا اطاق مناسب بود و بعد از اصلاح ،دامنه صوت توسعه یافته وبه دلیل استفاده از زه نیلونی بجای زه دم اسب، حجم صوت زیادتر شده و کوک آن چهار درجه بالا رفته است.

ساز "ما تو چین " اصلاح شده هم کیفیت صوت قبلی خود را حفظ کرده و هم شفافیت و وضوح بیشتری یافته است و کاملا برای نوازندگی روی صحنه و بیرون از سالن مناسب می‌باشد

و یکی از سازهای تک نوازی عمده موسیقی ملت مغول است. در ضمن سازندگان آلات موسیقی همچنین موفق به تحقیق و تهیه "مانوچین "بزرگ و متوسط شده‌اند.

شیوه نواختن این دو ساز جدید با شیوه اجرای ویولن سل و ویلون با صدای بم یکسان است .این مجموعه "ماتو چین‌ها" ارکستر ملی چین را تکمیل کرده است.

با این حال، سازهای جدید "ما تو چین " از نظر تزئین کماکان خصوصیات ملی مغول را حفظ نموده است. روی بدنه ساز نقش و نقار ملی ظریف وبی پیرایه و ساده ترسیم می‌شود و ظاهرا یک شی بسیار زیبا در میان هنرهای دستی را نمایندگی می‌کند.

attachment.php
 

پیوست ها

  • saz.jpg
    saz.jpg
    4.1 کیلوبایت · بازدیدها: 9

♘امیرحسین♞

♘ مدیریت انجمن اسب ایران ♞
مورين خور (مغولي: морин хуур)

مورين خور (مغولي: морин хуур)
يك آلت موسيقي مغوليست كه معني نام آن كمانچه با سر اسب است.با يك آرشه نواخته ميشود و صدايي رسا و باز توليد ميكند، صدايي شبيه شيهه اسبان، يا صداي پيچيدن باد در گندم زارها.اين كمانچه مهمترين آلت موسيقي مغولهاست و بعنوان سمبل قوم مغول شناخته ميشود.
از يك جعبه صدا تشكيل شده كه دو دسته سيم روي آن نصب شده است، براي نواختن روي پاي نوازنده قرار ميگيرد، سيمهاي كمانچه از دم اسب ساخته ميشوند؛ كه در سر كمانچه به دوميخ تنظيم متصل هستند، محلي كه هميشه يك سر اسب بر روي آن تراشيده ميشود.
سيمهاي آرشه كه با صمغ صنوبر وسرو پوشيده شده اند كمي شل تر بسته شده اند و نوازنده با پيچيدن سيمها دور انگشت خود صدا را تنظيم ميكند.
يكي از سيمهاي كمانچه بلندتر است و از 130 عدد موي دم نريان و ديگر سيم نيز از 105 موي دم ماديان ساخته شده ، براي كاهش يا قطع كردن صدا كافيست انگشت خود ار روي سيمها بگذاريد، البته نوازندگان حرفه اي از ناخن انگشت كوچك و مفصل انگشت حلقه استفاده ميكنند.
معمولا بدنه از پوست شتر، بز يا گوسفند پوشيده ميشود كه در اين حالت يك سوراخ در پشت بدنه باقي ميماند؛ كه در مدلهاي جديد كه جعبه صدا تمام چوب ساخته ميشود.
فرمهاي مختلفي از مورين خور در مناطق مختلف ساخته ميشود. در مناطق مركزي مغولستان اندازه ها بزرگترست و كمانچه ها صداي رساتري ايجاد ميكنند، در چين هم ساخته ميشوند كه جعبه صداي بزرگتري دارد ولي زيبايي و كيفيت ساخت از مغولستان كمتر است.
چند سال پيش مورين خور در سازمان يونسكو بعنوان شاهكار هنري ميراث بشري به ثبت رسيد.
در چين مورين خور،ماتوكين ناميده ميشود و مدلهاي گوناگوني دارد از جمله ارهو.
منشا
يك افسانه كه درباره مورين خور وجود دارد اينست كه روزي چوپاني اسبي بالدار از طرف خداوند هديه گرفت، كه سوار آن ميشد و بسوي محبوب خود پر ميكشيد. يكي از دوستان حسودش روزي بالهاي اسب را بريد و اسب مرد، چوپان غمگين كمانچه اي از استخوان اسب ساخت و سر اسبي از استخوان تراشيد و نوك كمانچه نصب كرد، و با نواختن كمانچه بياد محبوبش مي افتاد.
افسانه ديكري كه درباره مورين خور وجود دارد اينست كه پسري بنام سوهو يا سوخو كه اسب سفيد زيبايي داشت كه سربازان پاشاه اسب را كشتند. روح اسب وارد بدن سوهو شد و به او گفت تا مورين خور را از بدن اسب بسازد تا هميشه باهم باشند هيچ كدام احساس تنهايي نكند، و اولين مورين خور ساخته شد كه بدنه و سر ان از استخوان اسب و جعبه صدا از پوست ساخته شد.


attachment.php

ترجمه:امیرحسین قاسمی​
 

پیوست ها

  • morinkhuur.jpg
    morinkhuur.jpg
    10 کیلوبایت · بازدیدها: 10
بالا