ناشناس
Active member
زبان عربی سوار بر زین اسب
گری پل نابهان
واژگانی که در آن سر دنیا در مورد اسب هاو سوارکاران و رویّه ی ارتباط آن دو با یک دیگرساخته شده، در سر دیگر دنیا، در بیابان های جنوب غرب آمریکا نیز مورد استفاده است. این اصطلاحات از عربی به اسپانیایی وارد شده و بعد، زمانی که سنت های اسپانیایی و انگلیسی با یک دیگر تلاقی پیدا کردند، به انگلیسی آمریکایی انتقال یافته است.
در اوایل قرن هشتم، سپاهیان مسلمان، متشکل از اعراب و بربرهای شمال آفریقا ، بخش اعظم شبه جزیره ی ایبریا را فتح کردند. در جنوب این شبه جزیره، و در منطقه ای که اعراب آن را اندلس می خواندند، یکی از شاهزادگان سلسله بنی امیه که عباسیان جانشین آن ها شده بودند، در حوالی سال 750 تمدنی شکوفا را در اندلس بنیاد نهاد. در سال 1492 دو رویداد مهم به وقوع پیوست: کشف دنیای جدید – که یک نیمکره کامل را در اختیار جاه طلبی های استعماری اسپانیا و پرتغال قرار داده بود – و اخراج مسلمانان و یهودیان از اسپانیا، که آثار تمدنی کهنه را در میان مردم اسپانیا باقی گذارده بودند.
اسپانیارد ها – که میان شان تعداد زیادی از پناهندگان عرب و بربر هم بودند – به تصرف دنیای جدید پرداختند؛ آن ها اسب هایی که با خود آورده بودند و همین طور واژگانی عربی که به آن ارتباط داشت و این واژگان در زبان گاوچرانانی که زبان محلی انگلیسی و مکزیکی را صحبت می کنند، باقی مانده است، یعنی زبان اسپانیایی سرزمین های مرزی میان ایالات متحد و مکزیک.
من بعد از این که در سال 1975، به یکی ازقدیمی ترین جوامع دامداران در سرزمین های مرزی میان آمریکا و مکزیک نقل مکان کردم، به زبان گاوچرانان گوش فرا می دادم. من و همسرم در حال حاضر به پرورش اسب، گوسفند، و بوقلمون مشغول هستیم، و ارتباط زیادی با گاوچرانان، مزرعه داران و دامپزشکان داریم، و همگی از واژگانی استفاده می کنند که منشأ عربی دارد و بیش از چهار قرن و نیم پیش به این منطقه وارد شده؛ آن ها این واژگان را به آسانی و با خونسردی، همان طور که بچه های من از اصطلاحات کامپیوتری استفاده می کنند، به کار می برند.
به عنوان مثال، آن ها سوار کاری ماهر را jinete می خوانند، و این واژه ایست که به سوار کاران کارکشته میدان جنگ در شمال آفریقا اطلاق می شد. این واژه از xinete اسپانیایی می آید، که آن هم به نوبه ی خود از zanati اندلس گرفته شده، که طنینی است از قبیله ی Zanatah در الجزایر فعلی.
Close Window
یک گاوچران آمریکائی با گله های گاو، در وایومینگ.
بزرگنمائی عکس
یک گاوچران آمریکائی با گله های گاو، در وایومینگ.
گاوچرانان سونوری که با آن ها از نزدیک تماس داشته و کار کرده اند، ممکن است هنوز به زین اسب، albardon بگویند، که از واژه ی ایبریایی albarda گرفته شده که امروز به معنی پالان استفاده می شود و از ریشه ی عربی البرداع می آید. از میان وسایل مورد نیاز سوارکاران، کمربندی چرمی است که به آن acion می گویند که برگرفته از واژه ی عربی السیور می باشد. به تازیانه azote می گویند که آن هم باز از عربی آمده و صورت اصلی آن السّوت است . واژه ی مورد علاقه من که استفاده گسترده ای نیز دارد کلمه ایست که به کلگی(hackamore) گفته می شود. و مستقیم از زبان اندلسی و از واژه ی jaquima می آید که همین لغت در عربی sakima بوده و به آن چه دور سر می بندند اطلاق می شود.
اصطلاحات زیادی هم برای نامیدن رنگ و نقش پوست چهار پایان استفاده می شود که باز به اصل عربی خود بازمی گردد. از آن جا که من کور رنگ هستم، مدتی طول کشید که حتی به اصطلاحاتی که گاوچرانان در مورد رنگ و نقش اسب ها ، گاو ها وحتی گوسفندان به کار می بردند توجه نشان دهم. اما توانستم اسب سرخalmagre را تشخیص دهم که از واژه عربی al-magra گرفته شده است.
نام رنگی که بیش از همه مرا گیج می کرد آلیس-ان بود که اسب کهر را با این نام می خواندند، اسبی که از سرتا پایش به رنگ حنایی است. مدتی طول کشید تا فهمیدم از واژه ی عربی al-azan ، نوعی چوب قرمز رنگ و از طریق واژه ی اسپانیایی alazan گرفته شده است. اخیرا ً یک شعر فکاهی سروده شخصی به نام Jac خوانده ام که درباره معنای دوگانه ی آلیس-ان نوشته است:
در مرز، دوست دختر یک یارویی اسمش آلیس-ان بود، نه سال . البته موضوع این جا بود که این دختر یک اسب بود، پس آلیس اسم یک مرد هم می تونه باشه.
گری پل نابهان تا به حال 20 کتاب نوشته است، که از میان آن ها به عناوین زیراشاره می کنیم، بعضی ها داغش را دوست دارند (انتشارات ایسلند، 2004)، در مورد تحول جوامع و مواد خوراکی بومی آن ها، و نیز مجموعه مقالاتی که در انتشارات دانشگاه آریزونا در دست چاپ است، موسوم به آن چه میان جهان های خشک در جریان است: فرهنگ، کشاورزی، و آشپزی در بیابان های عربی و آمریکایی. با او می توانید از طریق پست الکترونیکی تماس حاصل کنید:
Gary.nabhan@nau.edu
این مقاله در صفحات 36 تا38 سعودی آرامکو ورلد ، مارس/آوریل 2007 به چاپ رسید.
گری پل نابهان
واژگانی که در آن سر دنیا در مورد اسب هاو سوارکاران و رویّه ی ارتباط آن دو با یک دیگرساخته شده، در سر دیگر دنیا، در بیابان های جنوب غرب آمریکا نیز مورد استفاده است. این اصطلاحات از عربی به اسپانیایی وارد شده و بعد، زمانی که سنت های اسپانیایی و انگلیسی با یک دیگر تلاقی پیدا کردند، به انگلیسی آمریکایی انتقال یافته است.
در اوایل قرن هشتم، سپاهیان مسلمان، متشکل از اعراب و بربرهای شمال آفریقا ، بخش اعظم شبه جزیره ی ایبریا را فتح کردند. در جنوب این شبه جزیره، و در منطقه ای که اعراب آن را اندلس می خواندند، یکی از شاهزادگان سلسله بنی امیه که عباسیان جانشین آن ها شده بودند، در حوالی سال 750 تمدنی شکوفا را در اندلس بنیاد نهاد. در سال 1492 دو رویداد مهم به وقوع پیوست: کشف دنیای جدید – که یک نیمکره کامل را در اختیار جاه طلبی های استعماری اسپانیا و پرتغال قرار داده بود – و اخراج مسلمانان و یهودیان از اسپانیا، که آثار تمدنی کهنه را در میان مردم اسپانیا باقی گذارده بودند.
اسپانیارد ها – که میان شان تعداد زیادی از پناهندگان عرب و بربر هم بودند – به تصرف دنیای جدید پرداختند؛ آن ها اسب هایی که با خود آورده بودند و همین طور واژگانی عربی که به آن ارتباط داشت و این واژگان در زبان گاوچرانانی که زبان محلی انگلیسی و مکزیکی را صحبت می کنند، باقی مانده است، یعنی زبان اسپانیایی سرزمین های مرزی میان ایالات متحد و مکزیک.
من بعد از این که در سال 1975، به یکی ازقدیمی ترین جوامع دامداران در سرزمین های مرزی میان آمریکا و مکزیک نقل مکان کردم، به زبان گاوچرانان گوش فرا می دادم. من و همسرم در حال حاضر به پرورش اسب، گوسفند، و بوقلمون مشغول هستیم، و ارتباط زیادی با گاوچرانان، مزرعه داران و دامپزشکان داریم، و همگی از واژگانی استفاده می کنند که منشأ عربی دارد و بیش از چهار قرن و نیم پیش به این منطقه وارد شده؛ آن ها این واژگان را به آسانی و با خونسردی، همان طور که بچه های من از اصطلاحات کامپیوتری استفاده می کنند، به کار می برند.
به عنوان مثال، آن ها سوار کاری ماهر را jinete می خوانند، و این واژه ایست که به سوار کاران کارکشته میدان جنگ در شمال آفریقا اطلاق می شد. این واژه از xinete اسپانیایی می آید، که آن هم به نوبه ی خود از zanati اندلس گرفته شده، که طنینی است از قبیله ی Zanatah در الجزایر فعلی.
Close Window
یک گاوچران آمریکائی با گله های گاو، در وایومینگ.
بزرگنمائی عکس
یک گاوچران آمریکائی با گله های گاو، در وایومینگ.
گاوچرانان سونوری که با آن ها از نزدیک تماس داشته و کار کرده اند، ممکن است هنوز به زین اسب، albardon بگویند، که از واژه ی ایبریایی albarda گرفته شده که امروز به معنی پالان استفاده می شود و از ریشه ی عربی البرداع می آید. از میان وسایل مورد نیاز سوارکاران، کمربندی چرمی است که به آن acion می گویند که برگرفته از واژه ی عربی السیور می باشد. به تازیانه azote می گویند که آن هم باز از عربی آمده و صورت اصلی آن السّوت است . واژه ی مورد علاقه من که استفاده گسترده ای نیز دارد کلمه ایست که به کلگی(hackamore) گفته می شود. و مستقیم از زبان اندلسی و از واژه ی jaquima می آید که همین لغت در عربی sakima بوده و به آن چه دور سر می بندند اطلاق می شود.
اصطلاحات زیادی هم برای نامیدن رنگ و نقش پوست چهار پایان استفاده می شود که باز به اصل عربی خود بازمی گردد. از آن جا که من کور رنگ هستم، مدتی طول کشید که حتی به اصطلاحاتی که گاوچرانان در مورد رنگ و نقش اسب ها ، گاو ها وحتی گوسفندان به کار می بردند توجه نشان دهم. اما توانستم اسب سرخalmagre را تشخیص دهم که از واژه عربی al-magra گرفته شده است.
نام رنگی که بیش از همه مرا گیج می کرد آلیس-ان بود که اسب کهر را با این نام می خواندند، اسبی که از سرتا پایش به رنگ حنایی است. مدتی طول کشید تا فهمیدم از واژه ی عربی al-azan ، نوعی چوب قرمز رنگ و از طریق واژه ی اسپانیایی alazan گرفته شده است. اخیرا ً یک شعر فکاهی سروده شخصی به نام Jac خوانده ام که درباره معنای دوگانه ی آلیس-ان نوشته است:
در مرز، دوست دختر یک یارویی اسمش آلیس-ان بود، نه سال . البته موضوع این جا بود که این دختر یک اسب بود، پس آلیس اسم یک مرد هم می تونه باشه.
گری پل نابهان تا به حال 20 کتاب نوشته است، که از میان آن ها به عناوین زیراشاره می کنیم، بعضی ها داغش را دوست دارند (انتشارات ایسلند، 2004)، در مورد تحول جوامع و مواد خوراکی بومی آن ها، و نیز مجموعه مقالاتی که در انتشارات دانشگاه آریزونا در دست چاپ است، موسوم به آن چه میان جهان های خشک در جریان است: فرهنگ، کشاورزی، و آشپزی در بیابان های عربی و آمریکایی. با او می توانید از طریق پست الکترونیکی تماس حاصل کنید:
Gary.nabhan@nau.edu
این مقاله در صفحات 36 تا38 سعودی آرامکو ورلد ، مارس/آوریل 2007 به چاپ رسید.
