امین سلطانی
Member
اسبها موجوداتي اند كه از زمان ائوسن پيشين تا عهد حاضر بر روي كره زمين زندگي مي كنند و نمونه هاي بسيار كاملي براي بررسي و مطالعه تاريخچه تكامل (فيلوژني) مي باشند.
سكانسهاي تكاملي در اين موجودات با حيوانات كوچكي كه هيراكوتريوم ناميده مي شوند شروع مي شود . هيراكوتريوم ها حدود 54 ميليون سال قبل در آمريكاي شمالي زندگي مي كردند و بعد در اروپا، آسيا هم گسترش يافتند. اسبهاي اوليه نسبت به اسبهاي امروزي در سه چيز متفاوتند، كه عبارتند از:
- از نظر اندازه، آنها حيواناتي كوچك (به اندازه روباه) ساختار بدني شان با دويدن تطابق پيدا كرده بود، دست و پاي كوتاه و قلمي داشتند.
- انگشتان بر پاها عمود بودند كه چهار انگشت در جلوي پاها قرار داشت و دستهايشان داراي سه انگشت بود،
- دندانهاي پيشينشان كوتاه و دندانهاي آسيابشان كمي تاج پيدا كرده بود با كاسپ هاي گرد شده اي كه با مينا پوشيده شده بودند.
تكامل اسبها از هيراكوتريوم به اكوآسها (اسبهاي جديد) شامل دوازده نسل و چندين صد گونه مي باشد.از مهمترين عواملي كه باعث تكامل اسبها شده عوامل محيطي مي باشد ، به طريقه زير كه عبارتند از:
- افزايش اندازه(از 0/4 متر به1/5 متر)
- طويل شدن پاها و دستها
- كاهش تعداد انگشتان جانبي
- افزايش طول و ضخامت دومين انگشت
- افزايش اندازه دندانهاي پيشين
- جايگزين شدن دندانهاي آسياي پيشين به وسيله دندانهاي آسيا
- افزايش اندازه دندانها، ارتفاع تاج دنداني در دندانهاي مولار
تغيير در اندازه دندانها مي تواند حاصل تغيير در نوع مواد غذايي و در نتيجه رژيم غذايي اسبها كه از علفهاي نرم به علفهاي سخت بوده است.
در دياگرام1 جنسهاي مختلف اسبها به همراه زمان حضورشان نشان داده شده است:
جدول زماني حضور اسبها به همراه كليه جنسها از پيدايش تا عهد حاضر
در اين قسمت به مشخصات جنسهاي مختلف اسبها از زمان پيدايش تا كنون پرداخته مي شود:
هيراكوتريوم(Hyracotherium)
هيراكوتريومها اولين يافته هاي اجداد اسبها هستند. به اندازه سگ كوچكي بود كه حدود 54 ميليون سال قبل بر روي كره زمين وجود داشتند. اينها صورت كوچكي داشتند و حدقه چشم در وسط پيشانيشان بود و فاصله ميان دندانها كم بود (فضايي بين دندانهاي پيشين و دندان گونه اي شان وجود داشت). اگرچه تاج دنداني پائينشان كم بود، ولي خصوصيات اسبهاي اوليه در دندانهاي آسياي اين موجودات اندازه سگ ديده شد از اينرو اين موجودات جزء ابتدايي ترين اجداد اسبها به شمار مي آيند.(شكل 1)
اوروهيپوس(Orohippus)
اسبهاي كوچك يا اوروهيپوسها در رسوبات ائوسن مياني ويومينگ يافت شدند. در حدود 52-45 ميليون سال قبل بر روي زمين زندگي مي كردند.
اوروهيپوس
مزوهيپوس
مزوهيپوس(Mesohippus)
اسبهاي متوسط يا مزوهيپوسها شبيه به ائوهيپوس (اسبهاي ائوسن) بودند اما از آنها تكامل يافته تر بودند( به اسبهاي امروزي نزديكتر بودند). مزوهيپوسها در اليگوسن كلرادو و دشتهاي بزرگ آمريكا (مثل نبراسكا و داكوتا) و كانادا پيدا شدند. اين جنس در حدود 37 -32 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي ميكردند.
ميوهيپوس(Miohippus)
گونه هاي ميوهيپوس اولين بار در خانواده اسبها داراي تنوع شده و شيوع پيدا كردند.زماني ميوهيپوس شاخه اي از اسبها بود اما در نسلهاي بعدي خود در گذر زمان تنوع پيدا كرده و مجزا شدند. در طول ميوسن دوازده نسل از آنها به وجود آمد.فسيلهاي ميوهيپوس به وفور در رسوبات ميوسن دشتهاي غرب آمريكا و تعداد كمتري از آنها در فلوريدا پيدا شدند. گونه هاي مختلف اين جنس از خانواده اسبها از حدود 32تا 25 ميليون سال قبل بر روي كره زمين زندگي مي كردند.
پاراهيپوس(Parahippus)
پاراهيپوسها پل تكاملي بين اسبهاي جنگلهاي قديمي و اسبهاي تكامل يافته تر جنگلهاي علوفه اي بودند . سه انگشت مثل اسبهاي اوليه بودند اما انگشتهاي طرفين (كناري) كوچكتر بودند.آنها اسبهايي با سر بزرگ بودند كاسه چشمهايشان در فرق سرشان قرار داشت. فسيل پاراهيپوس در رسوبات ميوسن پيشين فلوريدا يافت شده است. گونه هاي مختلف اين جنس 24-17 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي مي كردند.
پاراهيپوس
مريچيپوس
مريچيپوس(Merichippus)
به وجود آمدن مريچيپوس مرحله مهمي از تكامل اسبها بود.آنها خصوصيات اسبهاي اوليه مانند سه انگشتي بودن و خصوصيات اسبهاي جديدتر را هر دو با هم در خود داشتند.مريچيپوسها صورت( سر) بزرگي داشتند . پاهاي طويلي داشتند كه اجازه دويدن و فرار كردن از شكارچيان طبيعي(حيوانات درنده) و مهاجرت طولاني بدون غذا به آنها مي داد. دندانهاي گونه اي شان داراي تاج بلندي بود، اينها اولين اسبهاي علف خوار (اسبهاي اوليه از گياهان سخت تري تغذيه مي كردند.) بودند و نسلهاي بعد از اينها اين رژيم غذايي را ادامه دادند.فسيلهاي مريچيپوس در بسياري از رسوبات ميوسن دنيا از جمله آمريكا مشاهده شدند. گونه هاي اين جنس 17-11 ميليون سال قبل وجود داشتند.
پليوهيپوس(Pliohippus)
پليوهيپوسها جد اسبهاي امروزي به شمار مي آيند.اعتقاد بر اين است كه از پليوهيپوسها هيپيودون و انوهيپيودون كه در آمريكاي جنوي گسترش يافتند و دينوهيپوسها به وجود آمدند كه اكوآسها از دينوهيپوسها مشتق شده اند. پليوهيپوسها در بسياري از نهشته هاي ميوسن پسين كلرادو و دشتهاي مسطح امريكا(مانند نبراسكا و داكوتا) و كانادا يافت شدند. گونه هاي اين جنس 12-6 ميليون سال قبل در زمين مي زيستند.
دينوهيپوس(Dinohippus)
عقيده بر اين است كه دينوهيپوسها نزديكترين شباهت را به اكوآسها دارند، اين جنس شامل اسبهاي امروزي، الاغها و گور خر ها هستند. فسيل دينوهيپوسها دررسوبات ميوسن بالايي آمريكا پيدا شده است. دينوهيپوسها 13-5 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي مي كردند.
دينوهيپوس
اكوآس
اكوآس(Equus)
اكوآسها تنها جنسهاي باقي مانده از اسبها در زمان حاضر هستند، آنها داراي پوزه طويل و قابل انعطاف، گردن و پاهاي دراز ،استخوان پاهايشان چرخش نداشت ، ستون فقرات محكم و مغزشان كمي بزرگتر از دينوهيپوسها بود. اسبها از حدود 300 سال پيش اهلي شده اند .
زندگي انسان و فعاليتهايش مانند كشاورزي، مهاجرت جنگ و ورزش و سفر به طور عميقي با اين اسبها گره خورده است .
گونه هاي اكوآسها از 5 ميليون پيش تا به حال در روي زمين زندگي مي كنند. اين جنس شامل اسبهاي امروزي،الاغها و گور خر ها نيز مي شود.فسيل اكوآسها در استراليا و آنتاركتيكا يافت شده است
سكانسهاي تكاملي در اين موجودات با حيوانات كوچكي كه هيراكوتريوم ناميده مي شوند شروع مي شود . هيراكوتريوم ها حدود 54 ميليون سال قبل در آمريكاي شمالي زندگي مي كردند و بعد در اروپا، آسيا هم گسترش يافتند. اسبهاي اوليه نسبت به اسبهاي امروزي در سه چيز متفاوتند، كه عبارتند از:
- از نظر اندازه، آنها حيواناتي كوچك (به اندازه روباه) ساختار بدني شان با دويدن تطابق پيدا كرده بود، دست و پاي كوتاه و قلمي داشتند.
- انگشتان بر پاها عمود بودند كه چهار انگشت در جلوي پاها قرار داشت و دستهايشان داراي سه انگشت بود،
- دندانهاي پيشينشان كوتاه و دندانهاي آسيابشان كمي تاج پيدا كرده بود با كاسپ هاي گرد شده اي كه با مينا پوشيده شده بودند.
تكامل اسبها از هيراكوتريوم به اكوآسها (اسبهاي جديد) شامل دوازده نسل و چندين صد گونه مي باشد.از مهمترين عواملي كه باعث تكامل اسبها شده عوامل محيطي مي باشد ، به طريقه زير كه عبارتند از:
- افزايش اندازه(از 0/4 متر به1/5 متر)
- طويل شدن پاها و دستها
- كاهش تعداد انگشتان جانبي
- افزايش طول و ضخامت دومين انگشت
- افزايش اندازه دندانهاي پيشين
- جايگزين شدن دندانهاي آسياي پيشين به وسيله دندانهاي آسيا
- افزايش اندازه دندانها، ارتفاع تاج دنداني در دندانهاي مولار
تغيير در اندازه دندانها مي تواند حاصل تغيير در نوع مواد غذايي و در نتيجه رژيم غذايي اسبها كه از علفهاي نرم به علفهاي سخت بوده است.
در دياگرام1 جنسهاي مختلف اسبها به همراه زمان حضورشان نشان داده شده است:
جدول زماني حضور اسبها به همراه كليه جنسها از پيدايش تا عهد حاضر
هيراكوتريوم(Hyracotherium)
هيراكوتريومها اولين يافته هاي اجداد اسبها هستند. به اندازه سگ كوچكي بود كه حدود 54 ميليون سال قبل بر روي كره زمين وجود داشتند. اينها صورت كوچكي داشتند و حدقه چشم در وسط پيشانيشان بود و فاصله ميان دندانها كم بود (فضايي بين دندانهاي پيشين و دندان گونه اي شان وجود داشت). اگرچه تاج دنداني پائينشان كم بود، ولي خصوصيات اسبهاي اوليه در دندانهاي آسياي اين موجودات اندازه سگ ديده شد از اينرو اين موجودات جزء ابتدايي ترين اجداد اسبها به شمار مي آيند.(شكل 1)
اوروهيپوس(Orohippus)
اسبهاي كوچك يا اوروهيپوسها در رسوبات ائوسن مياني ويومينگ يافت شدند. در حدود 52-45 ميليون سال قبل بر روي زمين زندگي مي كردند.
اوروهيپوس
مزوهيپوس
مزوهيپوس(Mesohippus)
اسبهاي متوسط يا مزوهيپوسها شبيه به ائوهيپوس (اسبهاي ائوسن) بودند اما از آنها تكامل يافته تر بودند( به اسبهاي امروزي نزديكتر بودند). مزوهيپوسها در اليگوسن كلرادو و دشتهاي بزرگ آمريكا (مثل نبراسكا و داكوتا) و كانادا پيدا شدند. اين جنس در حدود 37 -32 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي ميكردند.
ميوهيپوس(Miohippus)
گونه هاي ميوهيپوس اولين بار در خانواده اسبها داراي تنوع شده و شيوع پيدا كردند.زماني ميوهيپوس شاخه اي از اسبها بود اما در نسلهاي بعدي خود در گذر زمان تنوع پيدا كرده و مجزا شدند. در طول ميوسن دوازده نسل از آنها به وجود آمد.فسيلهاي ميوهيپوس به وفور در رسوبات ميوسن دشتهاي غرب آمريكا و تعداد كمتري از آنها در فلوريدا پيدا شدند. گونه هاي مختلف اين جنس از خانواده اسبها از حدود 32تا 25 ميليون سال قبل بر روي كره زمين زندگي مي كردند.
پاراهيپوس(Parahippus)
پاراهيپوسها پل تكاملي بين اسبهاي جنگلهاي قديمي و اسبهاي تكامل يافته تر جنگلهاي علوفه اي بودند . سه انگشت مثل اسبهاي اوليه بودند اما انگشتهاي طرفين (كناري) كوچكتر بودند.آنها اسبهايي با سر بزرگ بودند كاسه چشمهايشان در فرق سرشان قرار داشت. فسيل پاراهيپوس در رسوبات ميوسن پيشين فلوريدا يافت شده است. گونه هاي مختلف اين جنس 24-17 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي مي كردند.
پاراهيپوس
مريچيپوس
مريچيپوس(Merichippus)
به وجود آمدن مريچيپوس مرحله مهمي از تكامل اسبها بود.آنها خصوصيات اسبهاي اوليه مانند سه انگشتي بودن و خصوصيات اسبهاي جديدتر را هر دو با هم در خود داشتند.مريچيپوسها صورت( سر) بزرگي داشتند . پاهاي طويلي داشتند كه اجازه دويدن و فرار كردن از شكارچيان طبيعي(حيوانات درنده) و مهاجرت طولاني بدون غذا به آنها مي داد. دندانهاي گونه اي شان داراي تاج بلندي بود، اينها اولين اسبهاي علف خوار (اسبهاي اوليه از گياهان سخت تري تغذيه مي كردند.) بودند و نسلهاي بعد از اينها اين رژيم غذايي را ادامه دادند.فسيلهاي مريچيپوس در بسياري از رسوبات ميوسن دنيا از جمله آمريكا مشاهده شدند. گونه هاي اين جنس 17-11 ميليون سال قبل وجود داشتند.
پليوهيپوس(Pliohippus)
پليوهيپوسها جد اسبهاي امروزي به شمار مي آيند.اعتقاد بر اين است كه از پليوهيپوسها هيپيودون و انوهيپيودون كه در آمريكاي جنوي گسترش يافتند و دينوهيپوسها به وجود آمدند كه اكوآسها از دينوهيپوسها مشتق شده اند. پليوهيپوسها در بسياري از نهشته هاي ميوسن پسين كلرادو و دشتهاي مسطح امريكا(مانند نبراسكا و داكوتا) و كانادا يافت شدند. گونه هاي اين جنس 12-6 ميليون سال قبل در زمين مي زيستند.
دينوهيپوس(Dinohippus)
عقيده بر اين است كه دينوهيپوسها نزديكترين شباهت را به اكوآسها دارند، اين جنس شامل اسبهاي امروزي، الاغها و گور خر ها هستند. فسيل دينوهيپوسها دررسوبات ميوسن بالايي آمريكا پيدا شده است. دينوهيپوسها 13-5 ميليون سال قبل در روي كره زمين زندگي مي كردند.
دينوهيپوس
اكوآس
اكوآس(Equus)
اكوآسها تنها جنسهاي باقي مانده از اسبها در زمان حاضر هستند، آنها داراي پوزه طويل و قابل انعطاف، گردن و پاهاي دراز ،استخوان پاهايشان چرخش نداشت ، ستون فقرات محكم و مغزشان كمي بزرگتر از دينوهيپوسها بود. اسبها از حدود 300 سال پيش اهلي شده اند .
زندگي انسان و فعاليتهايش مانند كشاورزي، مهاجرت جنگ و ورزش و سفر به طور عميقي با اين اسبها گره خورده است .
گونه هاي اكوآسها از 5 ميليون پيش تا به حال در روي زمين زندگي مي كنند. اين جنس شامل اسبهاي امروزي،الاغها و گور خر ها نيز مي شود.فسيل اكوآسها در استراليا و آنتاركتيكا يافت شده است
