تن تن در آمریکا

[امیر صادقی]

به جرئت می توان گفت ، ماجرا های تن تن و میلو ، پر طرفدار ترین داستان های کمیک استریپ (فکاهی مصور) در طول تاریخ به حساب می آیند. این ماجراها که زاده ی قلم و نقاشی های ژرژ رمی (هرژه) می باشند ، در طی سالهای مختلف قرن بیست و بیست و یک ، میلیون ها کودک ، جوان و بزرگ سال را در گوشه و کنار جهان به خود مشغول کرده اند. قهرمان اصلی داستان ها ، تن تن ، خبرنگاریست زیرک و ماجراجو که با کمک سگ وفادار خود ، میلو ، از هیچ خطری برای کشف حقیقت و به کرسی نشاندن آن نمی هراسد. به گوشه و کنار دنیا مسافرت می کند ، در مسائل پیچیده و مشکوک کنجکاوی می کند و همیشه از تمام این مشکلات سربلند بیرون می آید

آنچه که تن تن را از تمام قهرمان های کمیک استریپ دیگر متمایز می کند چیزی نیست جز بی نیازی او به نیرو های ماورالطبیعه ، ویژگی های بدنی یا ظاهری خاص. تن تن نه مانند هری پاتر عصای جادو در دست دارد ، نه مانند سوپر من زنان را شیفته ی خود می کند و نه همچون مرد عنکبوتی ، تار می تند. آنچه تن تن را ( با قدی متوسط و ظاهری ساده) در مواجهه با مشکلات پیروز می گرداند ، تکیه بر هوش ، ذکاوت ، کمک گرفتن از دوستان و طرفداری از حقیقت است. و تمام این ها ، راز محبوبیت تن تن نزد میلیون ها انسان و بالاخص کودکان محسوب می شود.

هرژه طی سال های متمادی اقدام به نوشتن و طراحی بالغ بر 23 عنوان کتاب از سری ماجراهای تن تن نمود. به علاوه ، وی خالق چندین کاراکتر کمیک استریپ دیگر نیز می باشد که البته هیچ کدام آنها شهرت و مقبولیت تن تن را پیدا ننموده اند.

این کتاب ها که هر کدام شامل یک ماجرا و برخی به صورت دنباله دار می باشند ، در 62 صفحه ی رنگی تهیه گشته اند و توسط ناشران مختلف به نمایندگی از انتشارات کاسترمان بلژیک (و یا بدون اجازه!) در گوشه و کنار دنیا چاپ شده اند. شاید بتوان گفت کتاب های تن تن ، تنها کتبی هستند که به تمام زبان های زنده (و حتی غیر زنده!) ی دنیا ترجمه و چاپ شده اند.
تا کنون ده ها مجموعه ی فیلم ، انیمیشن و بازی کامپیوتری بر اساس ماجراهای تن تن ساخته شده اند. ده ها کتاب در نقد و تفسیر این داستان ها نوشته شده است ، ژنرال دوگول خود را با تن تن مقایسه می نمود ، سارتر تن تن را فقط برای افسران نازی مناسب می شمارد و ... تمامی این ها بیانگر تاثیر غیرقابل انکار این شخصیت مصور بر دنیای معاصر ما ست. و ایرانیان نیز از این دنیای معاصر مستثنی نمی شوند! هزاران و بلکه میلیون ها ایرانی ، حداقل در گوشه ای از خاطرات خود لذت "تن تن خواندن" را به یاد دارند. و بسیاری از حد یک تن تن خوان معمولی پا را فرا تر گذاشته و آن را به بخشی جدانشدنی از زندگی خود بدل نموده اند.

تاریخچه ی ورود کتاب های تن تن به ایران:

انتشارت یونیورسال ، به مدیریت آقای ماردیک بوقوسیان ، برای نوجوانان دهه ی چهل و پنجاه شمسی ، نام آشنایی ست. ناشری که برای نخستین بار در ایران ، اقدام به ترجمه و چاپ کتاب های کمیک استریپ و تمام رنگی نمود. از کتاب های آموزشی مانند "نفت" و "عظمت بازیافته" تا "ماجراهای تن تن و میلو" ، "آستریکس و اوبلیکس" و ...

نخستین کتاب های تن تن که در سال 1350 توسط انتشارات یونیورسال چاپ شدند عبارت اند از "هدف کره ی ماه" و "جزیره ی سیاه". این دو کتاب با اندازه ای بزرگ و ظاهری جذاب ، عناوینی کنجکاو کننده و قیمت نسبتا" مناسب (15 تومان) با استقبال شدید کودکان و نوجوانان ایرانی مواجه شدند. جذابیت داستان ها ، نقاشی های خیره کننده ، ترجمه ی زیبا و روان خسرو سمیعی و پخش کارتون های تن تن از تلوزیون ، کافی بود تا ناشر ، علی رغم هزینه و مشکلات فنی ، طی سال های بعد ، کتاب های دیگری از مجموعه ی ماجراهای تن تن و میلو را روانه ی بازار گرداند.
انتشارات یونیورسال تا سال 1356 ، 13 عنوان از ماجراها ی تن تن و میلو را به چاپ رساند و مدتی قبل از انقلاب ، فعالیت خود را متوقف نمود.

در سال های آغازین بعد از انقلاب، انتشارات ونوس شروع به چاپ برخی از عناوین تن تن نمود که توسط یونیورسال ارائه نشده بودند. کتاب های ونوس ، با کاغذی خوب ، اما کیفیت چاپ ضعیف و ترجمه ی نا امید کننده اسمردیس (از روی متن انگلیسی) ، به هیچ و جه با کتاب های یونیورسال قابل مقایسه نبودند اما تشنگی هزاران تن تن خوان برای ادامه ی سفر پر ماجرای خود در کنار تن تن و کاپیتان هادوک و همراهان ، کافی بود تا از کتب این ناشر نیز استقبال شود.
در این میان گهگداری برخی کتاب های تن تن (یا دیگر آثار هرژه) از طرف ناشرانی چون اورانوس ، ارغوان و... غالبا" با ترجمه ی اسمردیس ، و به تعداد کم در بازار به چشم می خوردند.

سال های آتی سال های قحطی تن تن بود! عدم رغبت ناشران به چاپ اینگونه کتاب های پرهزینه ، مذموم شناخته شدن ماجراهای تن تن توسط گروهی به دلایل نا معلوم و ... همگی دست به دست هم دادند تا بسیاری کوله باره نوجوانی و جوانی خود را با حسرت چند ساعت" تن تن تازه" ببندند و وارد بزرگسالی شوند.
اما در سال 1371 جرقه ی امیدی در دل تن تن خوان ها به وجود آمد. برنامه ی کودک و نوجوان شبکه ی اول سیما ، در چند روز پیاپی اقدام به پخش تیتراژ مجموعه ی کارتونی ماجراهای تن تن (سری جدید) نمود و پخش آن را مژده داد. اما به این وعده بسیار دیر وفا شد! 5 سال بعد ، این مجموعه (که ظاهرا" در دوبله ی آن تجدید نظر شده بود) با عنوان "ماجراهای خبرنگار جوان" پخش شد. نام تن تن به طور کلی از گفتار ها حذف شده و وی همه جا خود را خبرنگار معرفی می کند. هادوک فقط کاپیتان است و تورنسل فقط پروفسور. هر جا که تن تن ، میلو را بغل می کند حذف می شود و...
ظرف چند سال بعد ، هر از گاهی برخی کتاب های تن تن (که مشخصا" از روی نسخه های ونوس آفست شده بودند) در بازار یافت می شد. ظاهرا" وقت آن رسیده بود که تن تن و دوستانش ، به عنوان شخصیت های داستانی ، که تنها تلاش ، شجاعت و دوستی را به کودکان می آموزند و برای بزرگسالان نیز ، پیام آور چیزی نیستند جز شادی ، دوباره به میان ایرانیان بازگردند.
و این اتفاق افتاد! سال 1379 ، انتشارات تاریخ و فرهنگ (و در ادامه رایحه ی اندیشه) اقدام به چاپ متوالی تمامی ماجراهای تن تن (از تن تن در روسیه تا هنر الفبا) نمود. کیفیت چاپ این مجموعه نسبتا" خوب و ترجمه های آن روان به حساب می آیند (هر چند از روی متن انگلیسی هستند) ولی به هر حال سانسور متن و تصویر ، گریبان این کتاب ها را نیز رها نکرد.در اثر استقبال بازار از کتاب های این ناشر ، دیگر ناشران نیز شروع به چاپ کتاب های تن تن و دیگر کمیک استریپ های معروف نمودند. آستریکس و اوبلیکس ، لوک خوش شانس ، ژو ، زت و ژوکو و... از این دسته به حساب می آیند. برخی ناشران مانند زرین ، فقط کتاب های ونوس را (البته در ابتدای کار) تجدید چاپ نمودند و برخی مانند نشر لک لک به کیفیت کار خود بها دادند.
اگر چه پس از مدتی ، تب انتشار کمیک استریپ فرو نشست اما تن تن ، همچنان پا برجا مانده! هنوز در گوشه و کنار ، تن تن های دست دوم یونیورسال با قیمت های معمولی تا بسیار بالا ، دست به دست می گردند و برای بسیاری ، زخم نوستالژی سال های کودکی ، فقط با مرحم کنج کاوی های تن تن ، پرخاشگری هادوک و حماقت های نابغه ای چون تورنسل تسکین می یابد!
منبع: سایت تن تن در ایران

لینک دانلود کتاب تن تن در آمریکا به فارسی و فرمت pdf در دو قسمت:

Tintin In America (Persian Language-Universal Press-Part I)

Tintin In America (Persian Language-Universal Press-Part II)

​

 

[نفس]

لطفا به تاپیک کتاب و کودک منتقل شود