مدير مجموعه تاريخي بيشاپور شهرستان كازرون از تغيير مسير جاده اي خبر داد كه آغاز عمليات احداث آن در تنگه چوگان، نگراني برخي دوستداران ميراث فرهنگي را نسبت به آسيب رسيدن به نقوش برجسته باستاني اين تنگه برانگيخته است.
مصيب اميري با اشاره به بحث برانگيز شدن احداث جاده در حاشيه مجموعه تاريخي بيشاپور گفت: اداره راه و ترابري شهرستان كازرون متعهد شده است جاده‌اي كه قرار بود از كنار نقوش برجسته تنگ چوگان عبور داده شود را به سمت ديگري هدايت كند.
وي افزود: بر اين اساس، جاده يادشده به ميزان مناسب از نقوش برجسته فاصله مي‌گيرد تا با حفظ اين آثار، عمليات راهسازي دنبال شود.
اميري با عنوان اينكه در مسير اين جاده هيچ يادمان تاريخي وجود ندارد كه در معرض تخريب و آسيب قرار داشته باشد، تصريح كرد: هم اينك هيچگونه انفجاري در اين مسير انجام نمي‌شود.
وي افزود: سازمان ميراث فرهنگي استان فارس،جلوي هر گونه انفجار را در اين منطقه گرفته است.
مدير مجموعه تاريخي بيشاپور گفت: با توجه به اينكه احداث جاده كنوني در حاشيه اين مجموعه تاريخي، يك جاده فرعي دسترسي محسوب مي‌شود، ساخت آن هيچگونه ضرر و زياني براي يادمانهاي تاريخي ندارد.
اميري با دفاع از ساخت جاده جديد اظهارداشت: با احداث اين جاده كه يك راه فرعي محسوب مي‌شود، مسير دسترسي اهالي روستاي تنگ چوگان به جاده اصلي نزديكتر شده و علاوه بر آن، رونق گردشگري در مجموعه تاريخي بيشابور افزايش مي‌يابد.
وي تسهيل در دسترسي به غار شاپور را از ديگر آثار مثبت ساخت جاده جديد عنوان كرد.
مدير مجموعه تاريخي بيشاپور درباره سابقه احداث جاده در تنگه تاريخي چوگان گفت: از سال‌ها پيش و در دوران قبل از انقلاب، يك معبر از اين مسير به سمت مجموعه تاريخي بيشاپور وجود داشت كه حتي پل‌هايي نيز براي آن در اين محور احداث شده بود.
وي افزود: در همان سال ها، حدود ۵۰درصد راهگشايي در منطقه مذكور انجام شده بود.
اميري، ادامه اين راهگشايي را در مسير منتهي به مجموعه تاريخي بيشابور نياز دولت، مردم و سازمان ميراث فرهنگي دانست و تاكيد كرد كه با احداث جاده جديد مشكل روستاييان ساكن در اين منطقه نيز حل مي‌شود.
وي گفت: يكي از نتايج مثبت احداث اين جاده، خدمات رساني بهتر از جمله گاز رساني به روستاييان ساكن در اطراف مجموعه تاريخي بيشاپور است.
آثار عصر ساساني
مجموعه تاريخي بيشاپور متعلق به دوران ساسانيان است و ۱۵۰هكتار وسعت دارد. عمده‌ترين بخش‌هاي اين مجموعه شامل شهر تاريخي بيشاپور، تنديس و غار شاپور و نقش برجسته قلعه است.
شهر تاريخي بيشابور در ۲۳كيلومتري غرب شهر كازرون و در كنار رودخانه شاپور، ويرانه شهر بيشاپور قرار دارد.اين شهر در ايران باستان بر سر جاده شاهي شوش تخت جمشيد و استخر و اردشير كوره به تيسفون واقع شده بود.
بيشاپور به دستور شاپور اول توسط يك معمار سوري به نام اپساي طراحي و ساخته شد. دو ستون در مركز اين شهر وجود دارد كه روي يكي به خط اشكاني و خط ساساني، تاريخ ساخت شهر ۲۶۶م. ثبت شده اما نام شهر در آن نيامده است.
از اين رو، نويسندگان گوناگون، اسامي متفاوتي براي اين شهر ذكر كرده اند ، از جمله وه شاپور يعني وجه نيكوي شاپور، بيشاپور به معناي اعليحضرت شاپور، به شاپور، يه شاپور و به از انديو شاپور به معناي شهر بهتري از انطاكيه، كه به عنوان نام اصلي اين شهر پذيرفته شده است.
اين شهر حدود ۸۰۰متر عرض و ۱/۵كيلومتر طول داشت و مركز شاهنشاهي شاپور اول و اوج شكوه امپراتوري ساسانيان بود.
كاوش‌هاي باستان شناسان از سال ۱۳۱۴خورشيدي در اين شهر آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
با توجه به طبيعت زيباي دشت شاپور و نيز رودخانه شاپور و همچنين مجموعه مكتب‌هاي هنري و فني و معماري جديدي كه در شهر بيشاپور آن زمان، به وجود آمد، مردم گروه گروه، برا ي ديدن و تماشاي شهر مي‌آمدند.
به همين دليل بيشابور سرآمد همه شهرهاي ساسانيان بود.نقشه شهر چنان رسم شده بود كه تمامي خيابان‌هاي شمالي، شرقي، جنوبي و غربي در مركز شهر يكديگر را قطع كنند و در زواياي قائم، خيابان ها، كوچه‌ها و محله‌ها به نحوي محدود بود كه خانه بزرگان و اشراف شهر در وسط باغ و باغچه قرار مي گرفت.
اين شهر از سه بخش تشكيل شده است: بخش اصلي كه توسط يك حصار مستحكم محصور بود شامل بناهاي مذهبي و حكومتي بود كه مهم‌ترين آن‌ها معبد آناهيتا، تالار تشريفات، ايوان و حياط موازئيك و كاخ والرين است. بخش دوم شامل بخش نگهباني يعني قلعه دختر است كه بر فراز يك بلندي مشرف بر شهر قرار دارد و بخش سوم خارج از حصار را در بر مي‌گيرد.
از مهم‌ترين آثار باقي مانده از اين بخش مي‌توان از ستون‌هاي يادبود، مدرسه‌اي از دوره ي آل بويه، دارالاماره، مسجد و حمام‌هاي بيشاپور نام برد شهر بيشاپور تا قرن پنجم هجري قمري رونق داشت و بيشترين آثار موجود در اين بخش به دوره اسلامي تعلق دارد .
در شهر بيشاپور، غير از خانه‌هاي مسكوني، و معبد آناهيتا، جايگاه نذورات و كاخ اختصاصي ديده مي‌شود. با اين وجود، حفاري‌هاي باستان شناسي براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر از اين شهر همچنان ادامه دارد.
تنگه چوگان
در فاصله چهار كيلومتري شهر بيشاپور، در سينه كوه داخل تنگه، غار بزرگي وجود دارد كه در مدخل ورودي آن مجسمه عظيم شاپور اول ساساني از ستون سنگي موجود در مدخل غار تراشيده شده است.
ارتفاع اين مجسمه كه از سنگ يكپارچه و با مهارت خاصي ساخته شده ، به هفت متر مي‌رسد و از شاهكارهاي هنري ساساني به شمار مي‌آيد.
سر و بدن اين مجسمه به حالت اصلي باقي مانده اما دست‌ها و پاهاي آن شكسته است.
اين مجسمه كه به دليل وزن زياد واژگون شده بود، در سال ۱۳۳۶در جايگاه اصلي نصب شد.
در كنار ويرانه‌هاي شهر باستاني بيشابور، تنگه‌اي به نام تنگ چوگان وجود دارد كه در دو طرف آن گنجينه‌اي از نقش برجسته‌هاي متعدد در دل كوه باقي مانده است.
اين نقش‌ها همگي بيانگر نبردها و پيروزي‌هاي پادشاهان ساساني است.
از مجموعه ي شش نقش موجود در تنگه، دو نقش سمت راست و نقش اول سمت چپ، پيروزي شاپور اول را به تصوير كشيده است.
سه نقش ديگر به ترتيب پيروزي بهرام دوم بر ياغيان عرب، تاجگذاري بهرام اول و پيروزي شاپور دوم بر مخالفان را نشان مي‌دهد
منبع:ایرنا
مصيب اميري با اشاره به بحث برانگيز شدن احداث جاده در حاشيه مجموعه تاريخي بيشاپور گفت: اداره راه و ترابري شهرستان كازرون متعهد شده است جاده‌اي كه قرار بود از كنار نقوش برجسته تنگ چوگان عبور داده شود را به سمت ديگري هدايت كند.
وي افزود: بر اين اساس، جاده يادشده به ميزان مناسب از نقوش برجسته فاصله مي‌گيرد تا با حفظ اين آثار، عمليات راهسازي دنبال شود.
اميري با عنوان اينكه در مسير اين جاده هيچ يادمان تاريخي وجود ندارد كه در معرض تخريب و آسيب قرار داشته باشد، تصريح كرد: هم اينك هيچگونه انفجاري در اين مسير انجام نمي‌شود.
وي افزود: سازمان ميراث فرهنگي استان فارس،جلوي هر گونه انفجار را در اين منطقه گرفته است.
مدير مجموعه تاريخي بيشاپور گفت: با توجه به اينكه احداث جاده كنوني در حاشيه اين مجموعه تاريخي، يك جاده فرعي دسترسي محسوب مي‌شود، ساخت آن هيچگونه ضرر و زياني براي يادمانهاي تاريخي ندارد.
اميري با دفاع از ساخت جاده جديد اظهارداشت: با احداث اين جاده كه يك راه فرعي محسوب مي‌شود، مسير دسترسي اهالي روستاي تنگ چوگان به جاده اصلي نزديكتر شده و علاوه بر آن، رونق گردشگري در مجموعه تاريخي بيشابور افزايش مي‌يابد.
وي تسهيل در دسترسي به غار شاپور را از ديگر آثار مثبت ساخت جاده جديد عنوان كرد.
مدير مجموعه تاريخي بيشاپور درباره سابقه احداث جاده در تنگه تاريخي چوگان گفت: از سال‌ها پيش و در دوران قبل از انقلاب، يك معبر از اين مسير به سمت مجموعه تاريخي بيشاپور وجود داشت كه حتي پل‌هايي نيز براي آن در اين محور احداث شده بود.
وي افزود: در همان سال ها، حدود ۵۰درصد راهگشايي در منطقه مذكور انجام شده بود.
اميري، ادامه اين راهگشايي را در مسير منتهي به مجموعه تاريخي بيشابور نياز دولت، مردم و سازمان ميراث فرهنگي دانست و تاكيد كرد كه با احداث جاده جديد مشكل روستاييان ساكن در اين منطقه نيز حل مي‌شود.
وي گفت: يكي از نتايج مثبت احداث اين جاده، خدمات رساني بهتر از جمله گاز رساني به روستاييان ساكن در اطراف مجموعه تاريخي بيشاپور است.
آثار عصر ساساني
مجموعه تاريخي بيشاپور متعلق به دوران ساسانيان است و ۱۵۰هكتار وسعت دارد. عمده‌ترين بخش‌هاي اين مجموعه شامل شهر تاريخي بيشاپور، تنديس و غار شاپور و نقش برجسته قلعه است.
شهر تاريخي بيشابور در ۲۳كيلومتري غرب شهر كازرون و در كنار رودخانه شاپور، ويرانه شهر بيشاپور قرار دارد.اين شهر در ايران باستان بر سر جاده شاهي شوش تخت جمشيد و استخر و اردشير كوره به تيسفون واقع شده بود.
بيشاپور به دستور شاپور اول توسط يك معمار سوري به نام اپساي طراحي و ساخته شد. دو ستون در مركز اين شهر وجود دارد كه روي يكي به خط اشكاني و خط ساساني، تاريخ ساخت شهر ۲۶۶م. ثبت شده اما نام شهر در آن نيامده است.
از اين رو، نويسندگان گوناگون، اسامي متفاوتي براي اين شهر ذكر كرده اند ، از جمله وه شاپور يعني وجه نيكوي شاپور، بيشاپور به معناي اعليحضرت شاپور، به شاپور، يه شاپور و به از انديو شاپور به معناي شهر بهتري از انطاكيه، كه به عنوان نام اصلي اين شهر پذيرفته شده است.
اين شهر حدود ۸۰۰متر عرض و ۱/۵كيلومتر طول داشت و مركز شاهنشاهي شاپور اول و اوج شكوه امپراتوري ساسانيان بود.
كاوش‌هاي باستان شناسان از سال ۱۳۱۴خورشيدي در اين شهر آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
با توجه به طبيعت زيباي دشت شاپور و نيز رودخانه شاپور و همچنين مجموعه مكتب‌هاي هنري و فني و معماري جديدي كه در شهر بيشاپور آن زمان، به وجود آمد، مردم گروه گروه، برا ي ديدن و تماشاي شهر مي‌آمدند.
به همين دليل بيشابور سرآمد همه شهرهاي ساسانيان بود.نقشه شهر چنان رسم شده بود كه تمامي خيابان‌هاي شمالي، شرقي، جنوبي و غربي در مركز شهر يكديگر را قطع كنند و در زواياي قائم، خيابان ها، كوچه‌ها و محله‌ها به نحوي محدود بود كه خانه بزرگان و اشراف شهر در وسط باغ و باغچه قرار مي گرفت.
اين شهر از سه بخش تشكيل شده است: بخش اصلي كه توسط يك حصار مستحكم محصور بود شامل بناهاي مذهبي و حكومتي بود كه مهم‌ترين آن‌ها معبد آناهيتا، تالار تشريفات، ايوان و حياط موازئيك و كاخ والرين است. بخش دوم شامل بخش نگهباني يعني قلعه دختر است كه بر فراز يك بلندي مشرف بر شهر قرار دارد و بخش سوم خارج از حصار را در بر مي‌گيرد.
از مهم‌ترين آثار باقي مانده از اين بخش مي‌توان از ستون‌هاي يادبود، مدرسه‌اي از دوره ي آل بويه، دارالاماره، مسجد و حمام‌هاي بيشاپور نام برد شهر بيشاپور تا قرن پنجم هجري قمري رونق داشت و بيشترين آثار موجود در اين بخش به دوره اسلامي تعلق دارد .
در شهر بيشاپور، غير از خانه‌هاي مسكوني، و معبد آناهيتا، جايگاه نذورات و كاخ اختصاصي ديده مي‌شود. با اين وجود، حفاري‌هاي باستان شناسي براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر از اين شهر همچنان ادامه دارد.
تنگه چوگان
در فاصله چهار كيلومتري شهر بيشاپور، در سينه كوه داخل تنگه، غار بزرگي وجود دارد كه در مدخل ورودي آن مجسمه عظيم شاپور اول ساساني از ستون سنگي موجود در مدخل غار تراشيده شده است.
ارتفاع اين مجسمه كه از سنگ يكپارچه و با مهارت خاصي ساخته شده ، به هفت متر مي‌رسد و از شاهكارهاي هنري ساساني به شمار مي‌آيد.
سر و بدن اين مجسمه به حالت اصلي باقي مانده اما دست‌ها و پاهاي آن شكسته است.
اين مجسمه كه به دليل وزن زياد واژگون شده بود، در سال ۱۳۳۶در جايگاه اصلي نصب شد.
در كنار ويرانه‌هاي شهر باستاني بيشابور، تنگه‌اي به نام تنگ چوگان وجود دارد كه در دو طرف آن گنجينه‌اي از نقش برجسته‌هاي متعدد در دل كوه باقي مانده است.
اين نقش‌ها همگي بيانگر نبردها و پيروزي‌هاي پادشاهان ساساني است.
از مجموعه ي شش نقش موجود در تنگه، دو نقش سمت راست و نقش اول سمت چپ، پيروزي شاپور اول را به تصوير كشيده است.
سه نقش ديگر به ترتيب پيروزي بهرام دوم بر ياغيان عرب، تاجگذاري بهرام اول و پيروزي شاپور دوم بر مخالفان را نشان مي‌دهد
منبع:ایرنا