دفاع از یک میراث کهن

mahsa

Member
پروژه قطری ها بی شباهت به سرقت چوگان نیست


پیشنهاد قطر به سازمان یونسکو برای ثبت ورزش چوگان بنام این کشور شگفت آور ودر عین حال هشداردهنده است. سران این کشور با وجود آگاهی از این موضوع که تمام کشورهای جهان واقف اند چوگان ورزش اصیل ایرانیان بوده و دارای قدمت چندهزار ساله است ، این پیشنهاد را بطور رسمی مطرح کرده اند. ادعای آنها هرچند به ظاهر چندان جدی گرفته نشده است اما وقتی به این موضوع پی می بریم که هنوز این ورزش اصیل بطور رسمی بنام ایران ثبت نشده است، میتوان نسبت به آینده این ماجرا نگران بود و آن را تلنگری جدی تلقی کرد.

مشخص نیست سران این کشور از پروژه جدید خود اهداف سیاسی را دنبال می کنند یا ورزش ، اما آنچه مسلم است این پیشنهاد قطر با آگاهی قبلی آنها از عدم ثبت بین المللی چوگان بنام ایران صورت گرفته است. این برای نخستین بار نیست که شاهد ادعای یک کشور عربی درخصوص مالکیت یک میراث اصیل ایران بنام خود هستیم. جعل نام خلیج فارس که همواره به این نام خوانده شده است شاید مهمترین آن است. صحبت های واهی که از سوی اعراب درخصوص ابن سینا و ابوریحان بیرونی مطرح میشود هم دیگر نمونه ها در این باره است و حالا شاهد تلاش آنها برای اثبات یک دروغ دیگر هستیم که اگر این اتفاق رخ دهد بطور حتم کوتاهی متوجه خودمان خواهد بود چرا که باید این میراث کهن را در یونسکو به ثبت می رساندیم.

تغییرتاریخ

قطری ها در حالی چنین ادعایی را پی می گیرند که تاریخ این کشور با پیدایش ورزش چوگان فاصله ای فراوان دارد اما جالب اینکه مسئولان این کشور با نفوذ خود و حمایت های پشت پرده به نوعی در حال تغییر تاریخ هستند !

قطر که یکی از چند امیرنشین تازه بنیاد شده در شبه جزیزه عربستان است از دیرباز بخشی از ایران بوده است. بویژه در دوره ساسانیان این کشور هم مثل سایر مناطق حاشیه جنوبی خلیج فارس توسط ایران اداره میشد. در تاریخ معاصر این کشور علاوه بر ایران ، ترکان عثمانی، انگلیسی ها و بحرین هم این کشور را اداره کرده اند. قطر که تنها 840 هزار نفر جمعیت دارد در سوم سپتامبر سال 1971 به استقلال رسید تا بدین ترتیب کشور کوچک قطر در جنوب غربی قاره آسیا و در شرق شبه جزیره عربستان دارای هویت شود.

جالب اینکه کشور نوپای قطر در حالی ادعای مالکیت ورزش چوگان را دارد که زمان زیادی جزوی از ایران بوده و در مدتهای دیگر هم منطقه ای از عربستان بشمار می آمد. اما دیگر کشورهای منطقه که از قدمت بیشتری هم نسبت به همین کشور برخوردارند به خود اجازه طرح چنین ادعایی را نداده اند چرا که واضح است چوگان ورزش کهن ایرانیان باستان است.

غیرقابل هضم

برای هر ایرانی هضم این موضوع که کشوری چشم طمع به میراث اصیل کشورمان دوخته تا یادگار فراموش نشدنی ایرانیان را به تارج ببرد بسیار سنگین است و تحت هیچ شرایطی حاضر نخواهد شد بیگانگان با ترفندهای گوناگون از آداب و سنن و فرهنگ غنی کشورمان به سود خود بهره برداری کنند. در این بین چوگان هم که بیش از 2500 سال قدمت دارد هرچند که از سوی خیلی ها مورد توجه قرار نمی گیرد و در داخل کشور بهای لازم به آن داده نشده است، اما باید برای حفظ و ثبت آن به نام ایران کوشید تا مبادا با کم کاریهای یک عده این میراث با ارزش بنام کشوری دیگر ثبت شود. حمید حیدری نایب رئیس فدراسیون چوگان با بیان این نکته که تمام جهانیان آگاهند این ورزش متعلق به ایرانیان است ادعای این نظر را کاملاً بی اساس خوانده و می گوید: «تمام مدارک و اسناد معتبری که در فدراسیون جهانی وجود دارد حاکی از آن است که این ورزش 600 سال قبل از میلاد مسیح متعلق به ایرانیان بوده است. تمام جهانیان میدانند چوگان ورزش بومی ایرانیان است اما همانطور که در برابر گرفتن هویت ابوریحان بیرونی و ابن سینا جهانیان سکوت کردند امکان دارد در برابر این موضوع نیز واکنشی از خود نشان ندهند، اما ما ساکت نخواهیم نشست و تا ثبت این ورزش بنام ایران کوتاه نخواهیم آمد.» وی این ادعای قطریها را به نوعی سرقت تشبیه می کند و می گوید : همواره کشورهای عربی به دنبال کسب هویت هستند و به نطر من این اقدام عرب ها سرقت هویت ملی ایرانیان است.»

یک نکته

نکته قابل توجهی که در این بین وجود دارد ثبت نشدن این ورزش به نام ایران است. اینکه تاکنون چرا مسئولان مربوطه در مجامع بین المللی و بخصوص سازمان یونسکو، چوگان را بعنوان یک میراث معنوی ایرانیان به ثبت نرسانده اند تعجب آور است. درغیراینصورت قطر یا هیچ کشور دیگری بخود اجازه فکر کردن درخصوص این موضوع را نمیداد. حمزه ایلخانی زاده ، رئیس فدراسیون چوگان معتقد است سازمان میراث فرهنگی در این زمینه همکاریهای لازم را انجام نداده است تا شاهد چنین ادعایی از سوی قطریها نباشیم. وی با اشاره به بی توجهی های صورت گرفته به این رشته می گوید:« متأسفانه به این ورزش توجهی نمیشود و هر فعالیتی صورت گرفته از روی عشق و علاقه بوده است. حدود 40 سال است که در مجامع بین المللی حضور دارم. درست است که چوگان تاریخچه ورزش بومی ایران است اما زمانی که با مسئولان جهانی در این زمینه صحبت می کنم اعلام می کنند چوگان ایران چه چیزی دارد و ما در این موارد است که کم می آوریم. هفت سال قبل درخواست ثبت این رشته را دادم ولی کسی توجهی نکرد.» وی در بخش دیگری از حرفهایش به روزنامه ایران گفته است : « ما در بخش ورزشی چوگان مسئول هستیم و به همین منظور با سازمانهای جهانی مثل فدراسیون جهانی ارتباط هایی برقرار کردیم، اما ثبت آن مربوط به یونسکو است که ما با آن ارتباطی نداریم. با این حال باز هم هفت سال پیش بامسئولان مذاکراتی داشتیم. حتی زمانی­که رحیم مشایی رئیس­سازمان میراث فرهنگی بود نیزملاقات هایی با وی داشتیم که مساعدت های لازم را انجام داد و چوگان ثبت ملی شد اما برای ثبت جهانی اقدامات خیلی کند شده است. متأسفانه الان هم کسی در سازمان میراث فرهنگی پاسخ روشنی در این باره به ما نمی دهد.» « ایلخانی زاده عنوان می کند رئیس آرژانتینی فدراسیون جهانی چوگان هم ادعای قطری ها را خنده دار دانسته و گفته است : « آنها می گویند کشور قطر که عضو فدراسیون بین المللی این رشته هم نیست و اصلاً چوگان ندارد، چطور برای اینکار اقدام کرده است؟ بنظر من اگر ادعای هویت چیزی را داریم باید برای آن ارزش قائل بشویم. وقتی یک بچه در خانه خودش جایی نداشته باشد آیا همسایه به آن اعتنایی می کند؟»

دفاعیه

اما وقتی ماجرا را با مسئولان سازمان میراث فرهنگی در میان گذاشتیم با پاسخی مواجه شدیم که نگرانی ها را کاهش نمیدهد. علویان صدر، معاون سازمان میراث فرهنگی که تمایلی به پاسخگویی در این باره نداشت و با اصرار خبرنگار «ایران» حاضر به این کار شد ، خاطرنشان کرده است طبق قوانین جایگاهی برای ثبت ورزش وجود ندارد. وی می گوید: « ما درخصوص ورزش باستانی هم قصد چنین کاری را داشتیم اما نپذیرفتند به همین خاطر تحت عنوان ورزش پهلوانی ثبت شده است. در ارتباط با چوگان هم فدراسیون باید تلاش کند.» این مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی درخصوص ثبت چوگان بعنوان میراث معنوی ایرانیان خاطرنشان کرده است هرکشوری میتواند در این بحث آثار خود را به ثبت برساند و هیچ اشکالی نخواهد داشت. قطر هم مثل ایران چوگان را ورزش خود بداند! وی می افزاید: « الان نوروز را بصورت چند ملیتی ثبت کرده ایم. هیچ مشکلی هم پیش نیامد. هیچ مورد ندارد قطر همچنین پیشنهادی مطرح کند چونکه بحث رقابت نیست و باید دنبال احیای ورزشهای فرهنگی ملل بود. اما اگر کشوری چیزی را ادعا کند که آنرا نداشته باشد آن وقت باید جلوی آنرا گرفت. ما عضو اصلی کمیته میراث جهانی هستیم و حق رای داریم. درضمن ناظرهای بین المللی آن را بررسی خواهند کرد.» علویان صدر تصریح می کند هرکشور پنج اثر را بعنوان پیشنهاد ارائه میدهد که سه ماه دیگر مشخص میشود پیشنهادهای آنها در چه زمینه ای است. اکنون معلوم نیست قطر چه موضعی دارد که اگر واقعیت داشته باشد ما اعتراض خواهیم کرد.»

البته مشخص نیست درصورت ارائه پیشنهاد توسط قطر، مسئولان سازمان میراث فرهنگی تا چه اندازه میتوانند حرف خود را به کرسی بنشانند و مانع از این کار بشوند. ای کاش هرچه زودتر تدابیری اندیشیده شود تا جلوی این سرقت معنوی و ملی گرفته شود.

اسب؛ پایگاه اطلاع رسانی صنعت اسب ایران - Horse Iran, Equine
 
بالا