داستان 5 تیره ی معروف اسب عرب

fatima

Member
بخش اول:
نظر به اهمیت اسب در زندگی اعراب و به خصوص اعراب بادیه نشین، آنان برای اسب اهمیت بسیار زیادی قائل شدند و انساب و شجره ی اسبها را همانند نسب و شجره ی خود حفظ کردند. بر سر نام گذاری 5 تیره ی اصلی اسب عرب اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و تا ابتدای قرن بیستم داستانی در مراجع قدیمی ذکر می شد که البته بیشتر به افسانه شباهت دارد هر چند که تا ابتدای قرن مقبولیت زیادی داشت.
بنا به روایت ابن کلبی در کتاب انساب الخیل که به عنوان مرجع نسب های اسب عرب به شمار می آید، اسب عرب دارای 5 تیره (نسب) اصلی است که سایر تیره ها از آن مشتق شده اند. ابن کلبی می نویسد:
هنگامی که سد مأرب (در نزدیکی یمن) از بین رفت اسب های عرب نیز فرار کردند و زندگی بیابانی را در پیش گرفتند. آن ها مورد شکار حیوانات وحشی نیز قرار می گرفتند. سپس از میان این اسبها 5 اسب در منطقه ی نجد (عربستان کنونی) یافت شدند و 5 مرد از اعراب بدوی برای گرفتن آن ها از دیارشان خارج شدند. مردان بدوی اسب ها را در حال آب خوردن از چشمه ای مشاهده کردند و برای گرفتن اسب ها روز اول یک ستون چوبی کنار رودخانه ایجاد کردند. هنگامی که اسبها برای خوردن آب آمدند با دیدن چوب فرار کردند اما تشنگی به آن ها امان نداد و بار دیگر برای آب خوردن کنار چشمه آمدند و از کنار چوب عبور کردند. روز بعد مردان بدوی چوب دیگر در کنار چوب قبلی نصب کردند و به همین منوال اضافه کردن چوب ها را در روزهای بعد ادامه دادند تا این که حصاری (احتمالا مانژ مانند) دور چشمه ایجاد شد و یک در برای ورود اسبها به حصار نیز ایجاد کردند. هنگامی که اسبها دوباره برای آب خوردن آمدند وارد حصار شدند و اعراب بدوی نیز درب حصار را بسته و اسبها را مقید کردند. سپس به نگهداری از اسبها پرداختند به گونه ای که اسبها به آنان عادت کردند. مردان بدوی نیز بر آن ها زین بسته، سوار شده و راهی دیارشان شدند.
در سفر به سوی دیار غذای آنان تمام شد و گرسنگی بر آنان غالب گردید. پس با هم توافق کردند که یکی از اسبها را قربانی کنند تا از گرسنگی نجات یابند. برای تعیین اسب قربانی مسابقه ای گذاشتند و قرار شد هر اسبی که آخر شد، قربانی شود. مسابقه برگزار شد و اسب قربانی مشخص شد اما سوار اسب خواست تا دوباره مسابقه دهند. در مسابقه ی دوم اسب دیگری آخر شد، و دوباره مسابقه را تکرار کردند و باز هم اسب دیگری آخر شد. و مدتی را به مسابقه دادن سپری کردند و در هر بار یکی از اسبها آخر می شد. تا این که ناگهان گله ای از آهوان بیابان را مشاهده کردند، پس سوار بر اسب آهو شکار کرده و از قربانی کردن اسب صرف نظر نمودند!
 

fatima

Member
.... ادامه. بخش دوم:
پس از بازگشت مردان بدوی، اسبهای خود را نام گذاری کردند:
• یکی را صقلاویه یا صقلاوی نام نهادند به خاطر درخشندگی و براق بودن موی بدن و یال و دمش. نیز گفته می شود به این دلیل صقلاوی نام گذاشته شد که با دستش به زمین می کوبید و صقل به معنای کوبیدن است.
• دیگری را ام عرقوب نام نهادند به دلیل پیچش درساقش (دوستان اسب شناس شاید بدونن دقیقا کجای پا یا دست اسب میشه، من ناواردم)
• سومی را الشویمه نام نهادند به خاطر خال هایی که رو تن داشت.
• چهارمی الکحیله یا الکحیلان به خاطر حالت سورمه مانند دور چشمانش.
• پنجمی نیز العبیه یا العبیان. این اسم از عبا مشتق شده است و چون هنگامی که آن 5 مرد مسابقه دادند عبای سوار این اسب افتاد و با دم اسب بالا نگه داشته شده بود و تا آخر مسابقه به همین حالت مانده بود این نام را بر آن نهادند. در حال حاضر نیز گفته می شود که اسبهای تیره ی عبیان زیباتر از سایر تیره ها دم می گیرند.

این داستان هنوز هم مقبولیت دارد. اما در ابتدای قرن بیستم و با ورود مستشرقین و ایجاد سازمان جهانی برای اسب، و مخصوصا مطالعات و تلاش های یکی از مستشرقین به نام کارل رضوان، اسب عرب را به 3 تیره ی اصلی تقسیم کردند که عبارتند از: الکحیلان، الصقلاوی، المعنکی (المعنقی) که از این تیره ها 20 تیره ی اصلی و 240 تیره ی فرعی مشتق شده است.
• اسب تیره ی کحیلان تنومند بوده و دارای عضلات بزرگ و زیبایی است و گفته می شود از بهترین تیره های اسب عرب است. رنگ غالب این تیره کهر است و دارای تیره های فرعی است که برخی از آن ها عبارتند از: الكحيلان - الكحيلان الحمداني - الكحيلان الهدبان - الكحيلان الشويمان - الكحيلان الودنان - الكحيلان العجوز - الكحيلان العجوز بن رضوان - الكحيلان العجوز بن سودان - الكحيلان الهيفي - الكحيلان الجلابي - الكحيلان الكروشان - الكحيلان الرضوان
• تیره ی صقلاوی دارای جسمی کوچکتر از تیره ی کحیلان است وسر زیباتری نسبت به آن دارد. دارای پیشانی پهن و گشاده است و زیبایی اش آن را در نمایش ها متمایز می کند. مهم ترین تیره های فرعی صقلاوی عبارتند از: الصقلاوي - الصقلاوي الجدراني - الصقلاوي الجدراني بن سودان - الصقلاوي الجدراني بن زبيني - الصقلاوي الشيفي.
• تیره ی المعنکی (المعنقی): این تیره دارای جسمی طویل تر، تنومندتر و سر درازتر است. صورت این تیره دارای زوایای بیشتری است و مناخر خشن، چشمان کوچک و گردنی بلند دارد. به تیره ی معنقی ام عرقوب نیز گفته می شود و بیشتر اسبهای عربی که به اروپا وارد شدند و نژادشان اصلاح شد از تیره ی معنقی بودند مخصوصا در فرانسه و انگلیس. یکی از مشهورترین اسبهایی که به اروپا رفتند نریانی به اسم دارلی بوده که گفته می شود جد نژاد تروبرد محسوب می شود. این تیره دارای دو تیره ی فرعی تر به نام های معنقی هدری و معنقی سبیلی است.
تیره ی العبیان، العبیه: یکی از معروف ترین تیره هاست. اسبهای این تیره زیبا بوده و هنگام تاخت به صورت زیبایی دم می گیرند. و در داستان 5 اسب سبب نام گذاری ذکر شد که به دلیل دم گرفتن زیبا، عبای سوار خود را بالا نگه داشت. برخی ازتیره های فرعی عبیان: العبية أم جريس - العبية الشراكية - عبية السحيلية - عبية الأطرم - عبية العوبلي - عبية منيحيز - عبية هوينة
 

fatima

Member
این مطالب به نقل از کتاب انساب الخیل از ابن کلبی و کتاب الصافنات الجیاد از امیرمحمد پاشا عبدالقادر جزائری ذکر شد. امیدوارم که مورد استفاده قرار بگیره.
در ادامه مطالبی در رابطه با نقش مصر در پرورش اسب عرب و حفظ خلوص این نژاد دارم. اگه دوستان دوست دارن مطلب را بخونن که اون رو هم بذارم.
 

vatan

Member
این تیره عبیان از لحاظ عملی !! فکر کنم در حال انقراض باشه.
چون خیلی کم اسب عرب دیدیم که زیر سواری دم را مثل اسب دره شور یا کرد بگیره چه برشه عبا را نگه بداره!!!
 

fatima

Member
حرفاتون درسته، چون این چیزی که من این جا نوشتم بیشتر حالت داستان داره و همون اول مطلب هم اینو قید کردم که امروزه قطعیت نداره و از وقتی اسب عرب در جهان شناخته شد اسم بعضی از این تیره ها بنا بر اسب های موجود، عوض شد. مثلا تیره ی حمدانی امروز از تیره های بسیار معروف ومرغوب اسب هست که آل سعود در عربستان خیلی بهش علاقه مند هستن.
نا گفته نمونه که بعضی تیره ها ممکنه دو اسم داشته باشند. و هنوز هم بر سر اسم تیره ها اختلاف وجود داره.
 
اساسا كاش يه مرجع درست و علمي كسي مفي ميكرد كه ميشد مورفولوژي اين تيره ها رو دقيق ازش استخراج كرد.

مثلا در مراجع موجود نوشته "صورتي زيبا و پوستي شفاف و گردن متناسب "خوب اين اصلا علمي نيست
 

vatan

Member
hamedmayel گفت:
در پاسخ بهدوستمون وطن:

شايد بهتر باشه بيشتر ببينين
چي را بايد بيشتر ببينم؟؟؟
والا ما ديدني ها را ديديم حالا اگه شما چيزي تو عرب ديدي ما را هم خبر كن!!!؟؟؟
 
قصد کل کل ندارم
یعنی وقت و اعصابشو ندارم اهمیتی هم برام نداره فقط جهت کمک به اصلاح یک تفکر

روز عید مبعث رسول اکرم صل الله علیه و اله مسابقات استقامت کشور اردن هاشمی رو میدیدم کلی یاد شما کردم
حالا اگر میخواین اون چیزایی رو که من میگم و شما ندیدین رو ببینین فیلم اونو نگاه کنین و به سر و دم اسبان عرب توجه فرمایید
 

fatima

Member
hamedmayel گفت:
قصد کل کل ندارم
یعنی وقت و اعصابشو ندارم اهمیتی هم برام نداره فقط جهت کمک به اصلاح یک تفکر

روز عید مبعث رسول اکرم صل الله علیه و اله مسابقات استقامت کشور اردن هاشمی رو میدیدم کلی یاد شما کردم
حالا اگر میخواین اون چیزایی رو که من میگم و شما ندیدین رو ببینین فیلم اونو نگاه کنین و به سر و دم اسبان عرب توجه فرمایید
یک اسب عرب اردنی. دم گیریش چطوره؟؟
 

پیوست ها

  • 25398421bzxpVfCueK_ph.jpg
    25398421bzxpVfCueK_ph.jpg
    32 کیلوبایت · بازدیدها: 61
  • 25398421bzxpVfCueK_ph.jpg
    25398421bzxpVfCueK_ph.jpg
    32 کیلوبایت · بازدیدها: 65

vatan

Member
دم گيريش خيلي معمولي هست.
اسب هم زير متوسط هست.
به همين راحتي !! هر چيزي ماشاء الله گفتن نداره!!
 
بالا