آریایی ها اولین کتاب پرورش اسب را نوشته اند

♘امیرحسین♞

♘ مدیریت انجمن اسب ایران ♞
در سال 1345 پیش از میلاد، مردی از قوم میتانی به نام کیکولیش، کهن‌ترین رساله را درباره‌ی پرورش اسب به خط میخی نوشت. بر پایه‌ی این رساله که بر لوح‌های گلی برجای مانده است، دوره‌ی پرورش اسب شش ماه بوده است و بهترین اسب‌ها پس از یک اسب دوانی آزمایشی برگزیده می‌شدند. پس از آن، اسبان را زیر روپوش پشمی می‌تازاندند تا عرق کنند و از وزن آن‌ها کاسته شود.

اسب‌ها را پیوسته در مسافت‌هایی که به تدریج زیادتر می‌شد، به حال چهارنعل یا یورتمه می‌دواندند تا به راه رفتن و دویدن عادت کنند. برای خوراک دادن و آب دادن دستورهای ویژه‌ای داده شده که به هنگام معین و به اندازه آب و خوراک به آن‌‌ها بدهند. همراه خوراک آن‌ها باید کاه خرد شده باشد تا بهتر بتوانند خوراک خود را بجوند. باید به یاد داشت که این رساله در سده‌ی 14 پیش از میلاد نوشته شده و باید یادآور شد که کهن‌ترین کتاب پرورش اسب یونانی 1700 سال پس از این نوشته شده است.

میتانی‌ها دسته‌ای از آریایی‌ها بودند که در شمال عراق کنونی ساکن شده بودند و از 1500 تا 1360 پیش از میلاد بر این منطقه فرمان‌ می‌راندند. آن‌ها زمانی بر کاخ‌های آشوریان دست یافتند، اما سرانجام به زیر فرمان هیتی‌ها(دسته‌ی دیگری از آریایی‌ها) رفتند. میتانی‌ها در پرورش اسب و ذوب آهن مهارت زیادی داشتند و این مهارت را به هیتی‌ها و مردمان میان‌رودان آموختند. کتاب پرورش اسب نیز برای یکی از فرمان‌رویان هیتی نوشته شده است.

باید یادآور شد که کتاب‌هایی که به روزگار تمدن اسلامی درباره‌ی پرورش اسب نوشته شده است، همگی نام "فروسیه" دارند که فروسیه به معنای پرورش فرس(به فتح ف و ر) و فرس به معنای جانوری است که از فارس آمده. مهم‌ترین رساله‌ی فروسیه را نجمالدین ایوب الاحدب الرامه(وفات 694 هجری/1294 میلادی) نوشته است که "کتاب الفروسیه فی رسم الجهاد" نام دارد و از ویژگی‌های آن داشتن تصویرهای فراوان است. این کتاب منبع اصلی کتاب‌های دیگری است که در این باره نوشته شده است.


منبع:
-سارتن، جرج. تاریخ علم. احمد آرام. امیرکبیر، 1346
-یوسف حسن، احمد. تاریخ مصور تکنولوژی اسلامی. علمی و فرهنگی، 1375
3. Encyclopedia Britannica, 2006-
 
بالا